Trước Quốc hội sáng nay (1/11), Bộ trưởng Kế hoạch-Đầu tư Bùi Quang Vinh đã làm rõ những băn khoăn của nhiều đại biểu về tính chính xác của các con số thống kê, đặc biệt là cách tính GDP.

Con số thống kê về cơ bản chấp nhận được

Trong hệ thống chỉ tiêu quốc gia đã được Chính phủ phê duyệt có 350 chỉ tiêu quốc gia, trong đó có 146/350 chỉ tiêu được giao cho ngành thống kê tính toán, chiếm 42% tổng số chỉ tiêu quốc gia. Còn lại 58% số chỉ tiêu thuộc các Bộ, ngành có trách nhiệm tính toán.

Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Hệ thống Tổng cục thống kê của ta dù chưa phải hiện đại, toàn diện nhưng đã được quan tâm nên đã có hệ thống dọc từ Trung ương đến Cục Thống kê địa phương và phòng thống kê các huyện thị, đồng thời có hệ thống chân rết các điều tra viên ở cơ sở. Hệ thống TK của ta đã hòa nhập quốc tế nên phương pháp thống kê của ta tương thích với phương pháp khoa học của toàn thế giới. Việt Nam không còn đứng riêng. Hàng năm các chỉ số tính toán, thống kê đều được các tổ chức quốc tế kiểm định.

“Con số thống kê do Tổng cục Thống kê Việt Nam công bố cơ bản chấp nhận được, còn nói chính xác hoàn toàn thì chưa dám khẳng định. Vì nó phụ thuộc vào đối tượng chúng ta điều tra” – Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh dẫn chứng: Ở nước ngoài pháp lệnh thống kê, pháp lệnh về thuế được người dân chấp hành nghiêm túc. Nhưng ở Việt Nam thì không phải như vậy. nhiều khi điều tra viên xuống gặp cơ sở khó và trả lời không chính xác. “Những mẫu thống kê có cách tính khoa học nhưng đầu vào không phải lúc nào cũng chính xác. Cho nên chúng ta không nên tuyệt đối hóa. Nhưng có phương pháp khoa học để loại trừ rủi ro này và có những căn cứ để tin cậy được” – ông Vinh nhắc lại.

Về các chỉ số thống kê còn lại được giao cho các Bộ, ngành, Bộ trưởng Vinh cho biết: Vì các đơn vị này không có bộ phận thống kê riêng nên chủ yếu dựa vào các cơ sở, địa phương báo cáo lên. Điều này sẽ sai số nhiều và độ chính xác sẽ thấp hơn. Ngay cả cách tính GDP của địa phương đã khác trung ương rất nhiều. Trong 15 chỉ tiêu của kế hoạch năm 2013 thì chỉ có 8/15 chỉ tiêu do Tổng cục Thống kê tính toán, công bố, còn lại do các Bộ, ngành công bố. “Chúng ta đang có lộ trình để khắc phục những nhược điểm này”.

GDP tăng trưởng là có cơ sở

Về cách tính GDP, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (đoàn Lâm Đồng) cho rằng, con số 5,4 dự báo năm 2013 là Chính phủ đánh giá màu hồng quá. Bộ trưởng Bùi Quang Vinh giải thích: “Con số này là dự báo cả năm. Hết tháng 9/2013, theo công bố số liệu của Tổng cục Thống kê, GDP đạt 5,14%, như vậy cao hơn một chút so với 9 tháng 2012 (5,1%). Tôi cho rằng con số này là khiêm tốn và tôi hoàn toàn có căn cứ để chứng minh”.

Bộ trưởng cho rằng, con số dự báo hết năm là như vậy, còn có đạt được hay không là sự thách thức với điều hành của Chính phủ cũng như nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương. Nếu các chính sách tốt đi vào cuộc sống và hoạt động có hiệu quả thì đạt được 5,4%.

Bộ trưởng cũng khẳng định, tăng trưởng GDP có cải thiện. Thứ nhất, trong tăng trưởng kinh tế,  Qúy tăng 4,76%, Quý 2, tăng 5%, Quý 3 tăng 5,54% và dự báo quý 4 tăng 5,6-5,7%.

Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo năm 2013 cũng đã có chuyển biến tích cực, tăng 6,8% so với năm trước; kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 15,7%, dự báo đến cuối năm tăng trên 15%.

Chỉ số sản xuất công nghiệp IIP tăng dần từng quý. Các ngành CN, TM, DV đang có mức tăng, chuyển biến rất tốt. FDI 2013 cũng tăng nhiều, ODA giải ngân cũng tốt.

Trong lĩnh vực FDI, giá trị sản xuất ra rất lớn. Ví dụ, một nhà máy Samsung Bắc Ninh giá trị tăng thêm năm 2013 là 2 tỷ USD, chưa kể Thái Nguyên. Năm nay, xuất khẩu của họ sẽ đạt trên 22 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với năm 2012.

Điểm đáng ghi nhận là có những chuyển dịch tích cực trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Trước đây, xuất nhập khẩu khu vực FDI tăng, còn khu vực sản xuất trong nước giảm, nhưng năm nay song song với khu vực FDI thì xuất khẩu khu vực trong nước tăng 4,4%. Nhập khẩu hàng hóa cũng đang tăng. “Trong 15,5% tăng của 9 tháng thì 90% là nguyên liệu, vật liệu, máy móc thiết bị cho sản xuất. Riêng quý 3 năm nay tăng 13,4%” – Bộ trưởng nói.

Những con số này chứng minh một điều sản xuất của ta đã phục hồi dù chưa được nhiều và chưa căn bản. Trong các lĩnh vực xây dựng, xuất nhập khẩu đều có chuyển biến tích cực. Tất nhiên, ở nhiều góc nhìn khác nhau thấy các bình diện khác nhau.

“Lúc này, niềm tin là điều quan trọng và chúng ta phải xây dựng niềm tin để vươn tới. Chúng ta không tô hồng và bôi đen”.

Hiện nay, có Lâm Đồng và Hà Tĩnh tăng trưởng cao. Lâm Đồng đưa ra kế hoạch tăng trưởng ở top cao nhất cả nước 15-16% so với 2012. Theo số liệu báo cáo của tỉnh, đến hết 9 tháng, Lâm Đồng đã tăng 14,8%, đây là mức tăng thuộc top cao nhất cả nước.

“Chúng tôi nghiên cứu xem con số này có chính xác không? Tại sao cả nước có 5,4% mà Lâm Đồng tăng 14,8%? Lâm Đồng có lý. Thứ nhất do khai khoáng tăng cao, 240.000 tấn alumin, sản lượng điện tăng lớn do mới đưa một tổ máy mới vào hoạt động, diện tích cà phê tăng mạnh và giá trị gia tăng của nông nghiệp rất cao… Ba yếu tố làm tăng trưởng của Lâm Đồng cao. Có thể con số này chưa chính xác nhưng thấy rằng, kinh tế của một tỉnh miền núi như Lâm Đồng đang phát triển, chuyển biến” – Bộ trưởng nói.

Ông Vinh cũng nhắc lại: “Những con số chúng ta tính toán có thể chưa thực sự chính xác nhưng không phải quá lo lắng là số liệu đã bị tô hồng”.

“Đây là thời điểm quan trọng của đất nước, vì chúng ta đánh giá giữa nhiệm kỳ của Đảng, Chính phủ, là chốt quan trọng để nghiên cứu, góp ý. Chúng tôi hết sức lắng nghe ý kiến của đại biểu QH. Nhiều ý kiến hay, phân tích kỹ tình hình, nhìn nhận thẳng thắn. Quan trọng là chúng ta cần bàn làm gì trong 2 năm tới, làm như thế nào. Trong 2 năm tới chuẩn bị những gì trung hạn cho 2016-2020” – Bộ trưởng kết thúc phần trình bày của mình./.

Vũ Hạnh/VOV online