Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ghi nhận, đánh giá cao những biện pháp Lạng Sơn đang triển khai để giải quyết việc ùn ứ hàng hóa xuất khẩu qua địa bàn trong thời gian qua và đồng tình với những biện pháp Lạng Sơn đang triển khai, những giải pháp đã đề ra và các kiến nghị, đề xuất của tỉnh.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, các ngành, đơn vị liên quan cần tiếp tục tham mưu cho bộ, ngành cùng tỉnh Lạng Sơn thực hiện tốt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, triển khai có hiệu quả đề án về thương mại biên giới.

Cùng với đó, các bộ, ngành liên quan cũng sẽ phối hợp để quy hoạch vùng sản xuất phù hợp hơn, theo nhu cầu của thị trường; cùng với việc mở rộng thêm các thị trường xuất khẩu, cũng cần phải mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước…

Đặc biệt, trước mắt là tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp, giải pháp, quyết tâm không để xảy ra tình trạng ùn ứ hàng hóa tại cửa khẩu. Tỉnh cũng cần đảm bảo thiết lập “vùng đệm” nhằm kiểm soát dịch trên người và hàng hóa, điều tiết hợp lý hàng hóa ra vào các cửa khẩu để giữ “vùng xanh khu vực cửa khẩu”.

Theo UBND tỉnh Lạng Sơn, từ cuối tháng 11/2021 đến nay, lượng hàng hoá từ nội địa lên các cửa khẩu của tỉnh rất lớn trong khi năng lực bến bãi và khả năng thông quan hàng xuất khẩu trong ngày chưa tăng thêm, khiến lượng phương tiện ùn ứ tại khu vực các cửa khẩu có thời điểm trên 5.000 phương tiện.

Tính đến sáng 24/1, tổng lượng xe xuất khẩu tồn ở các bến, bãi trên địa bàn tỉnh là 383 xe; trong đó, 151 xe chở hoa quả, so với ngày 17/1 đã giảm trên 890 xe tồn. Do được khuyến cáo, lượng phương tiện chở hoa quả xuất khẩu từ nội địa lên các cửa khẩu của tỉnh đã giảm.

Đến thời điểm hiện tại, hoạt động xuất, nhập khẩu được duy trì thông quan tại 2 cửa khẩu Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Ga đường sắt Quốc tế Đồng Đăng. Năng lực thông quan trung bình trong tuần đạt từ 80-100 xe/ngày; trong đó, xuất khẩu qua Ga Đồng Đăng có tín hiệu khả quan, đạt khoảng từ 40 – 50 toa xuất/ngày, gồm cả một số loại hoa quả như: sầu riêng, nhãn quả tươi.

Nguyên nhân ùn ứ là do phía Trung Quốc liên tục tăng cường áp dụng các tiêu chuẩn về kiểm dịch nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác, đồng thời kiểm soát chặt về tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm hóa 100% đối với mặt hàng nông sản nhập khẩu từ Việt Nam.

Trong khi đó, việc xuất khẩu nông sản, hoa quả hiện nay chủ yếu diễn ra trên sự thỏa thuận giữa đối tác hai phía do là bạn hàng lâu năm; hình thức giao dịch thương mại tiểu ngạch tại các cửa khẩu hiện nay chiếm trên 90%.

Mặc dù hạ tầng cửa khẩu của Lạng Sơn đã và đang được tập trung đầu tư nhưng hiện nay năng lực bến bãi trong các cửa khẩu còn hạn chế. Tuy vậy, thời gian qua  số lượng xe chở hàng xuất khẩu thời gian qua tăng hơn hai lần so với mức cao điểm các năm trước, toàn bộ bến bãi (kể cả các bãi được trưng dụng tạm thời) đều đã quá tải.

Đặc biệt, thời gian qua phía Trung Quốc tiếp tục thực hiện chiến lược “Zero COVID” cùng với các quy định, chính sách mới, tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch, nên năng lực thông quan phía Trung Quốc giảm mạnh.

Để từng bước tháo gỡ khó khăn, tỉnh Lạng Sơn đã tập trung chỉ đạo, tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, xây dựng khu vực cửa khẩu “an toàn với COVID-19”; thiết lập “vùng đệm” nhằm kiểm soát dịch trên người và hàng hóa, điều tiết hợp lý hàng hóa vào các cửa khẩu để giữ “vùng xanh khu vực cửa khẩu”.

Cùng đó, tỉnh đã hỗ trợ doanh nghiệp xuất, nhập khẩu, như giảm phí bến bãi, sử dụng hạ tầng, giá dịch vụ và hỗ trợ tối đa các điều kiện sinh hoạt cho lái xe. Thường xuyên cập nhật tình hình để thông tin kịp thời đế đến UBND các tỉnh, thành phố, khuyến cáo các hiệp hội ngành hàng, tổ chức, doanh nghiệp liên quan. Điều này nhằm phối hợp thực hiện quy định về phòng, chống dịch, chủ động xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh, điều tiết hợp lý từ sớm, từ xa lượng hàng hóa lên cửa khẩu. Đồng thời, duy trì và tăng cường cơ chế hội đàm, trao đổi thông tin nhằm đẩy mạnh quan hệ hợp tác thương mại biên giới…

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu khẳng định, với tiến độ thông quan như hiện nay, cùng với số lượng khoảng 15 xe hàng lên cửa khẩu/ngày như hiện tại thì từ nay đến trước khi nghỉ Tết Nguyên đán sẽ giải phóng hết lượng xe ùn ứ.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn nhấn mạnh, về lâu dài, tỉnh Lạng Sơn sẽ tiếp tục đàm phán với các địa phương, lực lượng chức năng của Trung Quốc để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tăng cường phòng, chống dịch, tiếp tục duy trì khu vực cửa khẩu “an toàn với COVID-19”; tăng cường đầu tư hạ tầng cửa khẩu, bến bãi, dịch vụ logictics; đẩy mạnh xây dựng cửa khẩu số…

Qua đây,  tỉnh cũng kiến nghị với đoàn công tác một số vấn đề như tham mưu với Chính phủ tăng cường đầu tư vào Khu Kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn; thúc đẩy hình thành khu hợp tác xuyên biên giới; các bộ, ngành liên quan tiếp tục trao đổi, hội đàm với các bộ, ngành của Trung Quốc để cùng tháo gỡ vướng mắc…

Trước đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và đoàn công tác đã khảo sát thực tế tại một số khu vực trong Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và tặng quà, động việc lực lượng chức năng và lái xe tại cửa khẩu.