Đây là hoạt động trong khuôn khổ Chương trình cấp quốc gia về Xúc tiến thương mại năm 2021. Hội nghị diễn ra trong 3 ngày 6, 9 và 10/8 với sự tham dự của trên 700 đại biểu trong nước và quốc tế.

Khó chồng khó

Theo Bộ Công Thương, trong tháng 7/2021, dịch COVID-19 diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương trên cả nước, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhất là ở các thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh và các vùng lân cận. Nhằm phòng chống dịch bệnh, các địa phương phải tăng cường các biện pháp kiểm soát hoạt động thương mại, vận tải hàng hóa…

Trong khi đó, việc tiêu thụ nông sản gặp phải không ít khó khăn và thách thức, nhất là đang vào thời điểm thu hoạch rộ của nhiều loại trái cây như nhãn, chôm chôm, mít Thái, cam xoài…

Cụ thể, tại các địa bàn vùng dịch, số ca nhiễm COVID-19 nhiều, các thương lái thu mua và nhân công gặp nhiều khó khăn trong việc di chuyển giữa các địa phương khiến thương lái thu mua không nhiều hoặc không có người đến thu mua.

Các cơ sở giết mổ mở cửa giảm do thiếu nhân công lao động và nhân viên thú y kiểm soát do phải thực hiện quy định về phòng chống dịch thuộc đối tượng phải cách ly, phong tỏa và chợ truyền thống đóng cửa dẫn đến các sản phẩm chăn nuôi gặp khó khăn trong tiêu thụ.

Ngoài ra, các công ty, doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông sản đang phải thực hiện giãn cách, không đủ điều kiện sản xuất “3 tại chỗ” phải dừng hoạt động để đảm bảo yêu cầu chống dịch, do vậy ảnh hưởng đến lượng thu mua nông, thủy sản.

Việc vận chuyển, lưu thông hàng hóa nông sản, thủy sản nội tỉnh, liên tỉnh để đưa đi tiêu thụ trong nước cũng như đưa đến cảng, cửa khẩu để xuất khẩu trong bối cảnh áp dụng tăng cường các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch cũng gặp nhiều khó khăn.

Do ảnh hưởng của dịch bệnh, việc phải đóng cửa hệ thống các chợ đầu mối lớn và hệ thống chợ truyền thống tại TP Hồ Chí Minh làm đứt gãy chuỗi cung ứng, thu mua của hệ thống thương lái, ảnh hưởng không nhỏ đến việc lưu thông và tiêu thụ lượng hàng nông sản, thủy sản của các tỉnh/thành phố phía Nam.

Ông Nguyễn Minh Lâm – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết: Phần lớn nông sản của Long An cung cấp cho thị trường TP Hồ Chí Minh, nhưng hiện nay, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố phía Nam đang thực hiện các biện pháp phòng dịch không thống nhất nên các doanh nghiệp gặp khó khăn trong khâu lưu thông hàng hóa. Ngoài ra, đại dịch cũng làm ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn tỉnh Long An.

Đại diện một số tỉnh phía Nam cũng cho rằng, dịch COVID-19 bùng phát đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh, nuôi trồng do phải tăng chi phí sản xuất, giảm công nhân, giảm công suất nhà máy…

Hơn nữa, dịch đang làm gián đoạn khâu lưu thông, vận chuyển, thời gian vận chuyển hàng xuất khẩu kéo dài, hàng hoá nằm chờ tại các cảng chậm xuất khẩu do thiếu tàu, thiếu container rỗng, cước phí tàu tăng gấp nhiều lần…

Do vậy, để tháo gỡ khó khăn trong khâu kết nối tiêu thụ, xúc tiến xuất khẩu, lãnh đạo các tỉnh Long An, Cà Mau và Đắk Lắk đề xuất các tỉnh, thành phố cần có sự phối hợp, thống nhất các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm của nhau.

Theo ông Lê Văn Sử – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, trước mắt tỉnh Cà Mau đề nghị mỗi tỉnh cử ra một đầu mối để liên hệ, kết nối vấn đề tiêu thụ sản phẩm như rà soát, xác định danh mục, sản lượng dự kiến các loại sản phẩm hàng hóa nông, lâm thủy sản cần bán, cần mua. Đồng thời tăng cường các hoạt động xúc tiến, kết nối giữa nhà sản xuất, cung ứng với các nhà phân phối, các tổ chức xúc tiến thương mại trong nước ở các địa phương.

Chung tay hỗ trợ

Ông Lê Trường Sơn – Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op nhấn mạnh: Hệ thống SaigonCo.op đang phối hợp chặt chẽ với Liên minh hợp tác xã tại các tỉnh, thành để hỗ trợ, phân phối các mặt hàng nông sản, thủy sản, sản phẩm chăn nuôi không tiêu thụ được do ảnh hưởng từ dịch COVID-19. Trước đó, đơn vị đã chủ động xây dựng vùng nguyên liệu tại khu vực miền Nam, Tây Nguyên để có nguồn cung cấp ổn định cho toàn hệ thống.

Đặc biệt, hai bên đang phối hợp xây dựng sàn giao dịch nông sản, hỗ trợ liên kết trao đổi thông tin, tăng tiêu thụ nông sản, thủy sản của các địa phương trên nền tảng thương mại điện tử. Do vậy, đơn vị liên tục điều chỉnh chính sách thu mua, phù hợp với từng thời điểm, chia sẻ khó khăn với người nuôi trồng.

Ngoài ra, SaigonCo.op cũng cam kết kết nối tiêu thụ, phân phối hàng nông sản, thủy sản, sản phẩm chăn nuôi khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên ở mức cao nhất, đưa hàng Việt Nam chất lượng cao đến tay người tiêu dùng cả nước, góp phần ổn định tình hình thị trường.

Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Đắc Việt Dũng – Chủ tịch Công ty CP Công nghệ Sen đỏ khẳng định: Sendo cam kết hỗ trợ 1:1 đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh mới gia nhập trên Sendo trong thời gian đầu để tư vấn mở cửa hàng và đăng bán sản phẩm trên Gian hàng Việt trực tuyến Quốc gia và Nông nghiệp số.

Mặt khác, Sendo cũng sẽ hỗ trợ miễn phí vận chuyển và luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể đang sản xuất, kinh doanh nông sản, thủy sản trên cả nước nói chung và tại các tỉnh khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên nói riêng trong việc hỗ trợ phân phối, tiêu thụ trên nền tảng thương mại điện tử.

Đưa ra giải pháp hỗ trợ các địa phương xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Đức, Tham tán Thương mại Bùi Vương Anh – Thương vụ Việt Nam tại CHLB Đức cho rằng, tiềm năng của thị trường Đức còn rất lớn.

Vì vậy, với việc tận dụng tốt các cơ hội từ các Hiệp định, các cam kết đã ký kết, các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu của Việt Nam nói chung, của khu vực Nam Bộ và Tây Nguyên nói riêng sẽ cơ hội thâm nhập được sâu, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường tương đối khó tính này.

Thương vụ sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Cục Xúc tiến thương mại để đưa các sản phẩm xuất khẩu tiêu biểu của Việt Nam lên các kênh thương mại uy tín; tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc đã được đưa vào thí điểm từ tháng 5 và nhận được nhiều đánh giá tích cực.

Ngoài ra, Thương vụ sẽ xây dựng cũng như áp dụng hiệu quả mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn, kết hợp văn hóa lịch sử, dấu ấn văn hóa trên nền tảng số, bên cạnh mô hình truyền thống, để quảng bá, góp phần tích hợp đa giá trị vào sản phẩm xuất khẩu.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho hay: Trong bối cảnh khó khăn do dịch COVID-19, Bộ đã thành lập 2 tổ công tác ở phía Bắc và phía Nam để hỗ trợ người dân và địa phương kết nối cung cầu, đẩy mạnh tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Theo đó, Thứ trưởng đề nghị các địa phương đánh giá tình hình nông sản đến kỳ thu hoạch, xây dựng kế hoạch thu hoạch, sơ chế, chế biến, bảo quản, tiêu thụ và rà soát, chuẩn bị kỹ điều kiện cho mùa sản xuất tiếp theo.

Mặt khác, yêu cầu chính quyền các tỉnh, thành phố tạo điều kiện cho các nhà máy chế biến, bến cảng được hoạt động, vừa chống dịch vừa không làm đứt gãy chuỗi sản xuất.

Thứ trưởng cũng đề xuất việc ưu tiên tiêm vaccine COVID-19 cho các đối tượng tham gia vào chuỗi sản xuất nông sản; kiến nghị Bộ Công Thương tiếp tục hỗ trợ giá điện cho các cơ sở sản xuất và lưu trữ nông sản.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định: Trước mắt cần có những giải pháp cụ thể để giải quyết vấn đề tiêu thụ cho bà con các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên. Vì vậy, các địa phương khẩn trương rà soát, nắm chắc chủng loại sản phẩm cần tiêu thụ và có phương án tiêu thụ tại chỗ, số lượng còn lại kết nối qua các sở, các tổ công tác của 2 Bộ để được tư vấn, hỗ trợ và xúc tiến tiêu thụ.

“Phải xác định thị trường trong nước hiện giờ là quan trọng nhất, sau đó tập trung vào các thị trường xuất khẩu truyền thống rồi mở rộng ra các thị trường mới, nhất là giải pháp tiêu thụ khẩn trương lượng nông sản này”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Về khó khăn thiếu nhân lực, phương tiện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các địa phương liên hệ với đơn vị quân đội sở tại để được giúp đỡ bởi vấn đề này đã được Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ và thỏa thuận với Bộ Quốc phòng về việc hỗ trợ nhân lực cho người dân tại các khu vực đang bị giãn cách,

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng yêu cầu các địa phương, bằng mọi cách phải duy trì được hoạt động của các chợ đầu mối, chợ truyền thống và siêu thị, cửa hàng tiện ích vì đây là hệ thống thiết yếu trong chuỗi cung ứng, đóng vai trò phục vụ đời sống nhân dân.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng lưu ý các đơn vị thuộc Bộ phải xác định thị trường trong nước lúc này là quan trọng nhất. Đồng thời, giữ vững mở rộng thị trường xuất khẩu truyền thống như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản; mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước Nam Á, Đông Á, châu Âu, Australia, nhất là các nước Ấn Độ, Pakistan, Indonesia…

Bộ trưởng chia sẻ thêm, trong hai ngày 9 và 10/8/2021, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) sẽ chủ trì Hội nghị nhằm tiếp tục hỗ trợ các địa phương, các nhà phân phối, doanh nghiệp kinh doanh trong và ngoài nước kết nối giao thương để ký kết các hợp đồng thương mại, từ đó đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ, hỗ trợ người nông dân tiêu thụ các sản phẩm của các tỉnh đạt kết quả tốt nhất.