Hôm 10/4, Tổng thống Cộng hòa Séc Milos Zeman đề nghị Thủ tướng tạm quyền Andrej Babis tái khởi động các cuộc đàm phán thành lập chính phủ với Đảng Cộng sản và một đảng theo đường lối cực hữu, sau đổ vỡ các cuộc đàm phán được cho là khả thi nhất với Đảng Dân chủ xã hội vào tuần trước.

Tổng thống Cộng hòa Séc Milos Zeman. Ảnh: MZV

Cuối tuần trước, Phong trào ANO theo đường lối trung dung của Thủ tướng tạm quyền Andrej Babis đã không đạt được thỏa thuận thành lập chính phủ mới với Đảng Dân chủ xã hội (CSSD) do bất đồng liên quan tới việc chia sẻ quyền lực trong Nội các mới. Sự sụp đổ của các cuộc đàm phán sau vài tuần thương lượng đặt Cộng hòa Séc vào khả năng có thể phải tiến hành bầu cử sớm.

Bản thân ông Andrej Babis cũng thừa nhận khả năng đó có thể xảy ra, và ông trông chờ vào quyết định cuối cùng của Tổng thống Milos Zeman, người duy nhất có quyền bổ nhiệm và trao quyền cho người đứng ra thành lập chính phủ tính cho tới thời điểm này.

Sau hơn hai giờ gặp mặt tại Lâu đài Praha, Thủ tướng tạm quyền Andrej Babis cho biết Tổng thống gợi ý ông nối lại các cuộc đàm phán với Đảng Cộng sản Séc –Morava và Đảng Tự do và Dân chủ trực tiếp (SPD) theo đường lối cực hữu. Ông Andrej Babis cũng cho biết thêm, cả hai không đề cập tới khả năng một nhân vật khác của Phong trào ANO sẽ được lựa chọn thay thế ông Andrej Babis để thành lập chính phủ mới.

Chính phủ thiểu số của ông Andrej Babis đã không vượt qua được cuộc bỏ phiếu tín nhiệm lần một tại Hạ viện vào trung tuần tháng 1 vừa qua sau khi Phong trào ANO của ông giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử tháng 10 năm 2017. Hầu hết các đảng đều không muốn hợp tác với Phong trào ANO một khi ông Andrej Babis được đảng này đề cử chức vụ Thủ tướng do ông đang bị nghi ngờ dính líu vào vụ bê bối gian lận tiền trợ cấp của Liên minh Châu Âu dành cho Séc 10 năm về trước.

Thủ tướng tạm quyền Andrej Babis nói rằng, Phong trào ANO của ông cần có thêm thời gian để cân nhắc lời đề nghị của Tổng thống. Trước đó, Phong trào ANO cũng đã có các cuộc thương lượng với Đảng Cộng sản Séc – Morava và Đảng Tự do và Dân chủ trực tiếp, nhưng không đi đến kết quả cụ thể. Đáng chú ý, điều kiện Đảng Tự do và Dân chủ trực tiếp đưa ra là Séc phải có luật về trưng cầu dân ý phổ quát cho phép Séc có thể tổ chức trưng cầu dân ý về khả năng nước này rời khỏi Liên minh Châu Âu.

Một số nhà phân tích và chính trị Séc cho rằng việc hợp tác với một đảng cực hữu như vậy sẽ làm tổn hại sâu sắc hình ảnh của Séc trong EU, và đây sẽ là một giải pháp tồi tệ nhất đối với quốc gia Trung Âu này nếu nó được lựa chọn./.