(kontumtv.vn) – Mỹ và Trung Quốc sẽ trải qua một phép thử mới trong vài ngày tới, để xem ‘Đối thoại Kinh tế và Chiến lược’ hàng năm liệu có còn tạo ra các dàn xếp bền vững, hay chỉ là nơi để người ta nói về việc hợp tác sâu rộng hơn.  

Hãng tin AP cho biết bắt đầu từ tối thứ Ba cho tới hết ngày thứ Năm tuần này, đôi bên sẽ phải thảo luận về 60 đề tài trong một loạt lĩnh vực khác nhau.

Nước Mỹ với nền kinh tế và quân sự lớn nhất thế giới sẽ do Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Tài chính Jack Lew dẫn đầu.

Còn Trung Quốc với nền kinh tế được kỳ vọng sẽ vượt Mỹ trong vài thập kỷ tới và quân đội phát triển nhanh chóng do Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì và Phó Thủ tướng Uông Dương dẫn đầu.

Những vấn đề nổi cộm thì nhiều, nhưng hiện chưa có điều gì đảm bảo hai cường quốc sẽ đạt được một thỏa thuận hiệu quả về bất kỳ lĩnh vực nào đang ‘nóng’ nhất hiện nay.

Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ nói rằng Mỹ sẽ gây sức ép để nối lại hợp tác trong việc chống nạn gián điệp trên mạng để đảm bảo môi trường mạng có trật tự.

Ngoài ra, phía Mỹ có thể sẽ đề cập tới các vấn đề đang gây nhiều sự chú ý như đồng tiền của Trung Quốc, chương trình hạt nhân của Triều Tiên và leo thang căng thẳng giữa Trung Quốc và các láng giềng ở biển Đông và biển Hoa Đông.

Những lời cáo buộc về tấn công mạng và do thám trên Internet đã làm căng thẳng giữa đôi bên leo thang cách đây không lâu. Hồi tháng 5, Washington đã buộc tội năm quân nhân Trung Quốc do thám công ty của Mỹ, đáp lại, Bắc Kinh lập tức hoãn một nhóm làm việc chung về vấn đề mạng và nói rằng mình không làm gì sai trái.

Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên nói: “Một trong những khác biệt cơ bản chính là vấn đề chấp nhận gián điệp kinh tế trên mạng, đây lại là điều Mỹ không hề thực hiện. Chúng tôi cần đi tới sự rõ ràng với Trung Quốc về điều này. Điều then chốt là giải quyết các lo ngại của chúng tôi về hành vi của Trung Quốc”.

Trong khi đó, ông Kerry có thể sẽ phải đối diện với cơn giận từ phía Trung Quốc về những bằng chứng do thám mà cựu nhân viên của tình báo Mỹ là Edward Snowden tiết lộ.

“Chúng tôi tin rằng phía Mỹ đã chủ tâm dàn dựng các sự việc này” – Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Zheng Zeguang nói về bản cáo trạng 5 quân nhân bị Mỹ buộc tội.

“Điều này cho thấy phía Mỹ đã không thành thật trong việc giải quyết các vấn đề an ninh trên internet thông qua đối thoại và hợp tác” – ông Zheng nói.

Cũng trong cuộc gặp lần này, các nhà quan sát cho rằng, ông Kerry có thể sẽ bày tỏ sự lo ngại của Mỹ về tình trạng căng thẳng leo thang và ‘cách hành xử rất khó hiểu’ của Trung Quốc ở Biển Đông.

Các chức Mỹ nói rằng, Mỹ sẽ kêu gọi Trung Quốc và các quốc gia khác làm rõ tuyên bố chủ quyền bằng cách đảm bảo rằng những tuyên bố này phù hợp với luật quốc tế.

Mỹ tuyên bố không đứng về bên nào trong các cuộc tranh cãi về biển đảo tại khu vực này. Nhưng Trung Quốc lại coi Mỹ đang khuyến khích các nước khác ngày càng cương quyết hơn với Bắc Kinh trong cuộc tranh cãi này.

Hiệu trưởng trường Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Bắc Kinh là Jia Qingguo nói rằng bên cạnh một loạt lĩnh vực bất đồng, các cuộc đối thoại Mỹ – Trung tuần này sẽ không mang lại gì nhiều.

“Tôi không thấy có nhiều kết quả hữu hình sẽ đạt được. Mối quan hệ này đang ở mức rất thấp. Vai trò của Đối thoại Kinh tế và Chiến lược giờ đây là chống đỡ cho mối quan hệ đôi bên, sao cho không bị hủy hoại thêm nữa” – ông Jia nói.

Tuy vậy, Trung Quốc và Mỹ vẫn có khả năng thành công trong việc tìm ra điểm chung trong chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Một quan chức cho biết, các quan điểm của các bên có sự hội tụ chắc chắn cả về tầm quan trọng lẫn tính cấp thiết của việc buộc Triều Tiên có các biện pháp không thể đảo ngược nhằm phi hạt nhân hóa.

“Đặc biệt là trong tuần lễ Chủ tịch Trung Quốc tới thăm Seoul, chúng tôi thấy giá trị trong việc xây dựng hợp tác Mỹ – Trung, củng cố sự nhất quán về tầm quan trọng của phi hạt nhân hóa và cải tiến thêm chiến lược của chúng tôi” – một quan chức Mỹ nói.

Các cuộc đối thoại cấp cao hàng năm giữa Mỹ và Trung Quốc vốn dĩ ít đạt được thỏa thuận thực chất, một phần bởi vì mối quan hệ ngày càng phức tạp hơn cùng với sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Tuy vậy, các quan chức Mỹ vẫn nhấn mạnh vào tầm quan trọng của các cuộc thảo luận nhằm đảm bảo rằng Washington và Bắc Kinh không chuyển sang hướng đối đầu.

“Quan hệ Mỹ – Trung giống như một bức tranh động. Không nên chỉ nhìn vào một cảnh chớp nhoáng” –  vị quan chức Mỹ nói.

Các quan chức Mỹ dẫn ra vấn đề biến đổi khí hậu là một lĩnh vực mà Trung Quốc và Mỹ có thể hợp tác trên toàn cầu.

“Đây là một ví dụ kinh điển trong một kỷ nguyên mà hợp tác Mỹ – Trung là một thành phần then chốt của giải pháp lâu dài cho một thách thức mang tính toàn cầu” – vị quan chức nói thêm.

Lê Thu/Vietnamnet