Cụ thể, trong cuộc họp với lãnh đạo các đảng tại Nhà Trắng ngày 6/9, ông Trump đã ủng hộ đề xuất của phe Dân chủ về việc nâng trần nợ công để gia hạn chi tiêu cho chính phủ đến hết tháng 12 năm nay, một động thái nhằm có thêm ngân sách khắc phục thiệt hại sau các trận siêu bão. Tổng thống Donald Trump thanh minh cho hành động “phản đảng” này là vì ông muốn có một giải pháp ngân sách.

Tổng thống Donald Trump nói chuyện với (từ trái sáng phải) lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell, lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer, lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Nancy Pelosi, trong một cuộc họp với các nhà lãnh đạo quốc hội tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng, ngày 6/9/2017. (Ảnh: AP)

Nhưng phe Cộng hòa tất nhiên không chỉ “sốc” mà còn vô cùng “tức giận”. Việc ông Trump “bắt tay” với đảng Dân chủ “ngay trước mũi” họ khiến các nhà lãnh đạo Cộng hòa ở Quốc hội như lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan cảm thấy muối mặt. Trong khi đó, đảng Dân chủ cũng còn phải cảnh giác sau động thái này của Tổng thống Donald Trump.

Cơn “đại địa chấn” đối với đảng Cộng hòa

Từ trước cuộc gặp với Tổng thống Trump và phe Dân chủ, ông Paul Ryan đã cho rằng, đề xuất nâng trần nợ công của phe Dân chủ là “nực cười” và cáo buộc đảng Dân chủ lợi dụng thảm họa tự nhiên làm quân bài chính trị.

“Chưa thấy điều gì như thế này trước đây”, Thượng nghị sỹ kỳ cựu của đảng Cộng hòa John McCain bình luận. “Tôi chẳng có cách nào lý giải động cơ của ông ấy. Tôi là người khá sáng dạ, vậy mà cũng không thể hiểu nổi chuyện này”.

“Đây hoàn toàn là sự phản bội tất cả những gì chúng ta thảo luận từ nhiều năm qua với tư cách là những người theo Đảng Cộng hòa”, cựu Thượng nghị sĩ Jim DeMint chia sẻ với trang Politico.

Nghị sĩ Cộng hòa Mark Meadows thì cho rằng, thỏa thuận sẽ không mang lại kết quả tốt đẹp hơn cho đảng Cộng hòa vào tháng 12 tới khi Quốc hội tiếp tục phải đối mặt với hạn chót nâng trần nợ công mới để duy trì hoạt động của chính phủ.

Ban đầu, đảng Cộng hòa đề xuất nâng trần nợ công, gia hạn chi tiêu của chính phủ thêm 18 tháng thay vì 3 tháng ngắn ngủi như đề xuất của đảng Dân chủ. Bởi họ không muốn trao cho phe Dân chủ một cơ hội nữa để thể hiện khi có thêm ít nhất một cuộc bỏ phiếu về trần nợ công trước cuộc bầu cử giữa kỳ [bầu cử bổ sung cho Quốc hội – ND] vào năm sau.

“Hy vọng Tổng thống sẽ nhận ra rằng lợi ích chính trị tốt nhất cho ông ấy là có càng nhiều nghị sỹ Cộng hòa tại Thượng viện càng tốt”, Thượng nghị sỹ bang Texas John Cornyn, nhân vật cao cấp thứ hai của phe Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ cho biết.

Chuyên gia Dan Mahaffee của Trung tâm Nghiên cứu về Tổng thống và Quốc hội (CSPC) gọi hành động của ông Trump “bắt tay” với phe Dân là “đá vào tổ ong vò vẽ”.

“Nó cho thấy sự bực dọc của Tổng thống Trump suốt 8 tháng qua, khi làm việc với các nhà lãnh đạo Cộng hòa ở Quốc hội”, ông Mahaffee nói. “Ông Trump giờ đang xem xét những thỏa thuận nào có thể đạt được với phe Dân chủ và làm thế nào có thể bù đắp cho sự bất lực của phe Cộng hòa trong việc tìm được đồng thuận về những mục tiêu chính sách quan trọng”.

Phe Dân chủ Mỹ thừa thắng xông lên…

Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer gọi quyết định của Tổng thống Trump là một “bước đi tích cực” để tránh bị vỡ nợ, đồng thời tạo điều kiện cho việc nhanh chóng giải ngân khắc phục hậu quả bão lũ ở Texas và Louisiana. “Đất nước có thể thở phào nhẹ nhõm”, ông Schumer nói.

Cái “bắt tay” giữa ông Donald Trump và phe Dân chủ khiến Thượng viện Mỹ dễ dàng thông qua gói cứu trợ 15,25 triệu USD sau bão Harvey, cũng như việc nâng trần nợ công của Mỹ và giúp chính phủ hoạt động đến ngày 8/12/2017 với 80 phiếu thuận trên tổng số 100 ghế. Vấn đề này sau đó sẽ được đưa trở lại Hạ viện để thông qua lần cuối.

Quan hệ giữa Tổng thống Donald Trump và phe Dân chủ bất ngờ nồng ấm lạ thường chỉ trong vòng 48 giờ qua.

Không những đạt được thỏa thuận với phe Dân chủ về vấn đề nợ công mà ông Trump còn nghe theo lời khuyên của lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi để lên mạng xã hội Twitter viết những dòng trấn an những người bị ảnh hưởng bởi quyết định của ông về việc chấm dứt Chương trình Tạm hoãn trục xuất người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ khi còn nhỏ (DACA) mới đây.

“Đối với tất cả những người đến Mỹ lúc nhỏ đang lo lắng về tình trạng của các bạn trong vòng 6 tháng tới, các bạn không phải lo lắng – Không có hành động gì hết!” – ông Trump viết trên trang Twitter cá nhân.

Động thái tưởng chừng là nhỏ ấy của Tổng thống  lại khiến phe Cộng hòa cảm thấy chua chát bởi lâu nay ông Trump thường phớt lờ những lời khuyên từ chính những người cùng đảng về việc tiết chế phát ngôn trên mạng xã hội.

Cùng với vấn đề nhập cư, phe Dân chủ đang hy vọng có thể “nhấn chìm” kế hoạch cải tổ thuế của phe Cộng hòa và ngăn cản đề xuất cắt giảm ngân sách liên bang.

… nhưng vẫn hết sức cảnh giác!

Tuy nhiên, nhìn chung phe Dân chủ vẫn khá thận trọng khi cho rằng chuyện “gió” đảo chiều ở Đồi Capitol (Capitol Hill, tức Quốc hội Mỹ) chỉ là thoáng qua. Sự ủng hộ của ông Trump đối với họ lúc này chỉ là giải pháp tình thế trong khi giữa 2 bên vẫn còn rất nhiều khúc mắc.

“Chẳng có liên minh lâu dài nào cả”, Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ bang Connecticut Chris Murphy nói. “Không có một triết lý chung nào để vận hành chính phủ mà chỉ có những phương án xoay sở qua từng ngày”.

Các chính trị gia Dân chủ Mỹ cảnh báo rằng sự khó đoán của Tổng thống Donald Trump khiến ông trở thành “một đồng minh nguy hiểm”.

“Hãy tận dụng cơ hội này nhưng phải làm điều đó trong tâm thế rằng dăm bữa nửa tháng ông Trump lại có thể réo tên ông Chuck Schumer [để chỉ trích – ND] trên Twitter” – ông Chris Murphy nhận định.

Chia sẻ với Bloomberg, Chủ tịch Khối Tự do ở Hạ viện, Nghị sỹ Mark Meadows cũng cho rằng, việc ông Trump đạt thỏa thuận về trần nợ chỉ nhằm tập trung sự chú ý vào nỗ lực cải tổ thuế./.