Tuy nhiên, việc thành phố Kunduz thất thủ trong ngày 29/9 đã khiến dư luận Afghanistan và thế giới không khỏi quan ngại về khả năng kiểm soát an ninh của nhà chức trách Afghanistan sau khi liên quân quốc tế rút khỏi nước này.

Lực lượng an ninh Afghanistan xuất hiện tại ngoại ô thành phố Kunduz. Ảnh AFP

Các nhân chứng cho biết đã nghe thấy tiếng đạn pháo và giao tranh dữ dội tại sân bay chính ở thành phố Kunduz, nơi diễn ra giao tranh giữa quân đội chính phủ và phiến quân Taliban.

Theo nguồn tìn quân đội Afghanistan, dưới sự hỗ trợ của các máy bay Mỹ, quân đội Afghanistan đã ngăn chặn được bước tiến của phiến quân Taliban nhằm chiếm giữ sân bay thành phố.

Các cuộc không kích đã tiêu diệt được 2 thủ lĩnh gồm một cấp trưởng và một cấp phó của Taliban. Tuy nhiên, lực lượng Taliban đã lên tiếng bác bỏ thông tin trên.

Giao tranh ác liệt đã khiến người nhiều người dân địa phương phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn.

Một người dân nói: “Giao tranh đang diễn biến ác liệt tại Kunduz. Tình hình tại Kunduz đang rất nghiêm trọng. Người dân chúng tôi đã chán ngấy với tình hình bất ổn hiện nay. Hàng nghìn gia đình như chúng tôi đã phải cố gắng để thoát khỏi đây”.

Hiện chưa rõ khu vực nào tại thành phố đã nằm dưới sự quản lý của quân đội chính phủ và khu vực nào vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Taliban. Bộ Quốc phòng Afghanistan thì tuyên bố: quân đội chính phủ đã giành lại được quyền kiểm soát nhà tù của thành phố và sở chỉ huy cảnh sát tỉnh vốn rơi vào tay Taliban 2 ngày trước.

Trong khi đó, Taliban lại công bố một đoạn video cho thấy, các phiến quân Taliban mặc nhiên đi lại trong thành phố và khoe khoang các chiến lợi phẩm đạt được như xe tăng, xe bọc thép, xe ô tô cảnh sát và cả các xe của Hội chữ thập đỏ.

Theo ghi nhận của tờ Thời báo New York (Mỹ), dù đã hết sức cố gắng song các lực lượng an ninh Afghanistan gặp không ít khó khăn trong việc giành lại quyền kiểm soát thành phố Kunduz.

Tốc độ triển khai quân khá chậm và bị trì hoãn do vấp phải các cuộc phục kích và bom mìn ven đường của phiến quân Taliban. Còn theo nhận định của phóng viên thường trú Đài truyền hình BBC của Anh, ông Paul Adams, sở dĩ  Taliban có thể giành quyền kiểm soát Kunduz là do 5 nguyên nhân sau:

“Nguyên nhân chính khiến Kunduz thất thủ là do lực lượng chiến đấu Mỹ đã không còn hiện diện tại Afghanistan kể từ tháng 12 năm ngoái điều này khiến Taliban có cơ hội hoạt động mạnh trở lại.

Bên cạnh đó, Taliban đã bầu được thủ lĩnh mới, giúp Taliban tập hợp lại lực lượng sau một thời gian hoạt động không hiệu quả.

Thứ 3 là sự xuất hiện đối thủ cạnh tranh mới là tổ chức Nhà nước Hồi giáo đã khiến Taliban có động lực để hoạt động trở lại nhằm phô trương thanh thế.

Tình trạng tham nhũng lan tràn tại Afghanistan gây bất mãn trong dư luận và một yếu tố cũng không kém phần quan trọng là phiến quân Taliban tham gia mạnh vào mạng lưới buôn bán ma túy bất hợp pháp nhằm tạo nguồn thu mạnh để tổ chức này có thể hoạt động”.

Giới phân tích nhận định, việc Taliban chiếm quyền kiểm soát thành phố Kunduz được xem là một cản trở lớn đối với Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, người vừa đánh dấu 1 năm lên nắm quyền, với cam kết mang lại hòa bình cho người dân Afghanistan và đưa phiến quân Taliban trở lại bàn đàm phán hòa bình.

Sự kiện Kunduz thất thủ còn là một đòn giáng mạnh vào lực lượng an ninh Afghanistan do Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) huấn luyện, đồng thời cho thấy Taliban có thể mở rộng địa bàn hoạt động ngoài các thành trì của lực lượng này ở miền Nam Afghanistan.

Bên cạnh đó, việc để Kunduz rơi vào tay Taliban cũng được xem là một gáo nước lạnh đối với nỗ lực “hao tiền tốn của” của Mỹ nhằm tăng cường an ninh cho Afghanistan.

Theo thông tin từ nhật báo Christian Science Monitor của Mỹ, chỉ tính riêng đầu năm nay, Afghanistan đã nhận được hơn 62 tỷ USD từ Mỹ để xây dựng lực lượng an ninh nước này.

Ngày 28/9, phiến quân Taliban đã bất ngờ mở cuộc tấn công theo 3 hướng ở các cửa ngõ vào Kunduz.

Đây là lần thứ 3 trong năm nay Taliban tấn công Kunduz, một trong những thành phố giàu có nhất của Afghanistan và có vị trí chiến lược nằm ở trung tâm của các tuyến đường vận chuyển ma túy bất hợp pháp ở quốc gia Trung Nam Á này. Trong hai lần tấn công trước vào tháng 4 và tháng 6, Taliban đã bị đẩy lùi./.