Nhận thức nổi bật nhất mà ai cũng có thể có được ở vào thời khắc giao thời này là thế giới năm nào cũng đầy biến động và con người trên Trái đất khi nào cũng cần, cũng nên và cũng phải tìm cho mình sự yên bình giữa những biến động ấy để kiến tạo tương lai tốt đẹp hơn.

An ninh làm mờ kinh tế

Thế giới năm 2014 đặc biệt nổi bật ở hai khía cạnh là có nhiều đột biến và trở nên bất an, bất ổn hơn. Chuyện an ninh đã làm mờ nhạt đáng kể chuyện phát triển và chắc chắn sẽ còn ám ảnh thế giới trong năm 2015. Tình trạng bất an và bất ổn nổi cộm ở nhiều quốc gia và khu vực với phạm vi tác động có thể tới cả châu lục và thế giới.

Khủng bố quốc tế và sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã không chỉ làm bùng phát cuộc chiến tranh mới ở Iraq và Syria mà còn đẩy nhiều quốc gia ở nhiều nơi trên thế giới từ nay phải trực diện, trực tiếp đối mặt với nguy cơ bị tấn công khủng bố như Canada hay Australia. Chính biến ở Ukraine đã trở thành chuyện chính trị an ninh của cả châu lục và thế giới.

Trung Quốc đẩy mạnh tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với một số nước khác đã làm cả Biển Hoa Đông và Biển Đông dậy sóng, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh và ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và cả khắp châu Á – Thái Bình Dương. Không ít quốc gia để xảy ra và bị sa lầy trong khủng hoảng chính trị quyền lực và an ninh nội bộ. Dịch khuẩn Ebola cũng đã góp phần làm bức tranh chính trị an ninh thế giới năm qua thêm ảm đạm.

Trong khi đó, kinh tế thế giới phục hồi tăng trưởng ở mức không được như mong đợi và dự báo. Gần như ở quốc gia nào và khu vực nào trên thế giới cũng đều thấy vấn đề tăng trưởng kinh tế năng động và bền vững chưa được giải quyết cơ bản. Tự do hóa mậu dịch toàn cầu dù vẫn là xu thế lớn nhưng tiến triển rất chậm chạp và bị thất thế trước trào lưu hình thành những khu vực mậu dịch tự do song phương và đa phương.

Nợ công và thất nghiệp, mất cân đối về phát triển và bất công xã hội vẫn còn là những vấn đề nan giải đối với các quốc gia và khu vực. Những vấn đề chung khác của cả thế giới như xóa đói nghèo, bảo vệ khí hậu trái đất, an ninh mạng… vẫn còn rất gay gắt. Những khuôn khổ diễn đàn và cơ chế hợp tác quốc tế hiện có chưa đủ khả năng thực tế hoặc ảnh hưởng cần thiết để giải quyết ổn thỏa tất cả những vấn đề ấy.

 Đương nhiên là bức tranh về thế giới năm qua vẫn có những điểm sáng nhất định trên các lĩnh vực khác nhau. Có thể thấy là tác động của khủng hoảng tài chính tiếp tục được khắc phục. Biện pháp đối phó của Chính phủ các quốc gia dần đưa lại kết quả.

Chiến tranh và xung đột dai dẳng nhưng không vượt ra ngoài tầm kiểm soát. Hợp tác quốc tế và liên kết khu vực vẫn được đẩy mạnh. Thế giới vẫn có những diễn biến tích cực được mong chờ từ lâu.

2015 vẫn nhiều biến động?

Trong năm mới 2015, chiều hướng biến động chung của thế giới cơ bản không khác gì nhiều. Biến động lớn không thể loại trừ được hoàn toàn và sẽ chỉ rất ít trong số những vấn đề hiện tại của thế giới có khả năng được giải quyết. Kinh tế thế giới tăng trưởng lạc quan hơn nhưng chưa thể ở mức độ cao, ổn định và đều khắp, chưa thể đủ mức đủ giúp các nước giải quyết được cơ bản các vấn đề xã hội và thất nghiệp.

Chiến lược và biện pháp chính sách cụ thể của các nước lớn vẫn là những nhân tố tác động quan trọng nhất và nhiều nhất tới diễn biến tình hình thế giới trong năm tới. Trừ cặp quan hệ giữa Trung Quốc và Nga, ở các cặp quan hệ khác giữa các nước lớn với nhau đều thấy sự cọ sát lợi ích và cạnh tranh chiến lược phủ bóng đen xuống hợp tác và liên kết, đến sự đồng hành và gộp sức để cùng nhau giải quyết những vấn đề chung hiện tại của cả thế giới.

Thế giới như thể tiếp tục thử thách thực lực và bản lĩnh của các quốc gia, đặc biệt những quốc gia không thuộc diện nước lớn. Tỉnh táo và thực tế, chủ động và quả cảm giữa những biến động ấy để tìm hoặc gây dựng thế yên bình có lợi nhất cho mình là đòi hỏi hàng đầu của các nước này. Chỉ như thế mới có thể nhận diện đầy đủ và kịp thời cơ hội cũng như nguy cơ, ứng phó thích hợp và kịp thời với mọi biến động mới, hóa giải mọi bất lợi và xác định ra được lối đi qua sóng gió của thời cuộc. Chấp nhận thế giới như vậy là thời cuộc như thế để vững tâm bước vào năm mới./.