(kontumtv.vn) – Sau mười năm thực hiện Chương trình MTQG Xây dựng nông thôn mới, việc nâng chuẩn các tiêu chí là vấn đề tất yếu để từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân vùng nông thôn. Bên cạnh đó, việc nâng chuẩn này cũng khiến không ít các xã vùng sâu của tỉnh Kon Tum gặp khó trong việc cán đích nông thôn mới, thậm chí ngay cả những địa phương đã đạt chuẩn 19/19 tiêu chí, cũng chật vật để có thể giữ chuẩn.

Những năm qua, chính quyền địa phương xã Đăk Rơ Ông, huyện Tu Mơ Rông đã thực hiện nhiều giải pháp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng để giúp người dân thoát nghèo. Tuy nhiên, hiện  xã vẫn còn gần 370 hộ nghèo, thu nhập bình quân của người dân chỉ đạt 14 triệu đồng/năm. Việc giảm nghèo tại xã Đăk Rơ Ông càng trở nên khó khăn hơn khi hai giống cây trồng chủ lực là bời lời và bo bo đều ở mức giá thấp kỉ lục. Ông Lâm Quang Huy, Chủ tịch UBND xã Đăk Rơ Ông nói: “Thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới, xã là điểm của huyện, của tỉnh, về đích năm 2020, nhưng cũng có nhiều cái khó khăn. Có 1 số  tiêu chí hiện mình cũng chưa đạt được, trước đạt được 9 tiêu chí, nhưng khi điều tra, đánh giá lại còn có 7 tiêu chí. Xã cố gắng năm nay hoàn thành 3 tiêu chí về giao thông, giáo dục và y tế. Khó khăn nhất là tiêu chí hộ nghèo và tiêu chí thu nhập. Giá bời lời, bo bo, hiện tại có những hộ dân có bời lời 7 đến 8 năm, bời lời rất to nhưng thực sự giá rẻ không bán được. Cái đó kéo theo những tiêu chí về thu nhập”.

Không chỉ gặp khó khăn trong quá trình thực hiện tiêu chí hộ nghèo và tiêu chí thu nhập, xã Đăk Rơ Ông hiện đang chật vật với tiêu chí giáo dục. Theo báo cáo của xã, tỉ lệ chuyên cần của học sinh Trường THCS Đăk Rơ Ông duy trì ở mức từ 65 đến 75%. Vào những ngày vụ mùa, nhiều lớp học vắng hơn 50% học sinh.

Để hạn chế tình trạng học sinh nghỉ học, nhà trường đã tìm nhiều giải pháp như phân công giáo viên phụ trách thôn, làng; vận động các nguồn xã hội hóa, trang bị sách vở, mua sắm áo ấm, xe đạp cho các em. Nỗ lực của nhà trường là vậy, nhưng việc chuyên cần đến lớp của học sinh vẫn là bài toán khó. Ông Trần Minh Đức, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Để duy trì sĩ số chuyên cần của các em, nhà trường gặp rất nhiều khó khăn, mặc dù chúng tôi đã phối hợp với chính quyền địa phương sở tại vận động các em. Tuy nhiên vào những ngày mùa các em vắng rất nhiều bởi vì dù chưa đến độ tuổi lao động nhưng các em đã sớm trở thành lao động chính trong gia đình. Nguyên nhân chính là đa số phụ huynh chưa quan tâm đến vấn đề học tập của con em mình”.

Hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới đã khó, nhưng ngay cả ở những xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, việc giữ chuẩn còn khó hơn. Xã Đăk La, huyện Đăk Hà là một đơn cử. Sau 3 năm cán đích nông thôn mới, hàng loạt các tiêu chí quan trọng như tiêu chí về thu nhập, giáo dục, thiết chế văn hóa và nhà ở dân cư của xã đều không đạt. Đặc biệt đối với tiêu chí văn hóa, hiện xã chỉ 7/11 xã đạt danh hiệu thôn văn hóa. Ông Lê Trường Lâm, Phó Chủ tịch UBND xã Đăk La nói: “Trong 19 tiêu chí, 1 số tiêu chí không nâng cao lên được vì đến năm 2019 thu nhập của xã 28 triệu, theo tiêu chí là trên 31 triệu nên chưa đạt. Nguyên nhân khách quan là 2 năm qua giá nông sản thấp, đầu tư chi phí thấp. Chăn nuôi gặp nhiều dịch bệnh thành ra thu nhập của người dân chưa được nâng cao. Trong đó có tiêu chí giáo dục, đặc biệt là học sinh DTTS tỉ lệ chuyên cần thấp, nhiều lúc chỉ đạt 65 đến 70% thôi”.

Dù đã nỗ lực, lồng ghép nhiều nguồn vốn để ra sức xây dựng nông thôn mới, song việc xóa nhà tạm tại xã Đăk La vô cùng khó khăn. Riêng thôn 9 của xã, hiện có đến 25 nhà tạm bằng tranh tre, vách nứa và con số này không ngừng tăng lên sau khi các cặp vợ chồng trẻ lập gia đình mỗi năm. Ông A Nhen, Thôn trưởng thôn 9, xã Đăk La cho biết: “Vì lập gia đình, sống chung với bố mẹ không thoải mái nên ở riêng. Điều kiện gia đình khó khăn, giờ làm nhà tạm trước, sau có điều kiện làm nhà sau. Thôn giờ có khoảng 25 nhà tạm, lập gia đình nó tách riêng, ở riêng nó mới tự túc làm ăn được”.

Năm 2020 là thời điểm xã Đăk Rơ Ông, huyện Tu Mơ Rông về đích nông thôn mới, đó cũng  là thời điểm đánh giá lại các tiêu chí nông thôn mới tại xã Đăk La, huyện Đăk Hà. Chưa nói đến việc nâng cao các tiêu chí, 2 địa phương này đã và đang phải chật vật giữ vững các tiêu chí đã đạt.

Linh Thủy – Duy Vĩ