Chuyện cấp tập đốn cây xanh gây nóng dư luận xã hội suốt tuần qua, cuối cùng cũng đã dừng lại. Khoảng trống của cây xanh, dù chậm nhưng rồi cũng sẽ được bù lấp theo thời gian. Nhưng qua sự việc này, cho thấy, cần phải cẩn trọng hơn nữa, dù chỉ là một lời nói, trước khi quyết định làm gì liên quan đến cuộc sống đông đảo người dân, ảnh hưởng đến các giá trị văn hóa tinh thần của một vùng đất không chỉ của riêng ai.

Cuối cùng thì thành phố Hà Nội cũng phải nhận sai, cho dừng đốn cây xanh bừa bãi, tổ chức họp báo để vỗ yên dư luận, một số cán bộ liên quan đến vụ việc đã bị đình chỉ công tác; Một đoàn thanh tra liên ngành được thành lập để làm rõ sai phạm trong việc thực hiện đề án cải tạo cây xanh gây nên những tai tiếng không đáng có này. Tuy nhiên, điều làm người ta lấy làm tiếc là, giá như trước khi quyết định chặt cây, chính quyền thành phố cẩn trọng hơn, biết tôn trọng dân hơn mà lắng nghe ý kiến của các nhà chuyên môn về quản lý đô thị, nhà nghiên cứu văn hóa, hay chí ít là ý kiến của những người dân đang hằng ngày hít thở khí trời, đang đi dưới bóng những hàng cây xanh mát phố phường mà bao thế hệ người Hà Nội đã chắt chiu vun trồng.

Không phải ngẫu nhiên mà người ta gọi Hà Nội là thành phố của cây xanh. Cũng không phải ngẫu nhiên có một giải thưởng mang tên: “Vì tình yêu Hà Nội”. Bởi, cùng với các công trình kiến trúc, hệ thống cây xanh của Hà Nội đã gắn bó khăng khít, trở thành một phần máu thịt, thành một phần văn hóa, cốt cách, thấm đẫm bao kỷ niệm của người dân thủ đô. Vì vậy, việc ứng xử với cây xanh cũng cần hết sức thận trọng, khoa học và có văn hóa.

Là thủ đô ngàn năm văn hiến, nhưng cũng là thủ đô chịu nhiều mất mát đau thương bởi chiến tranh. Chúng ta xây dựng lại Hà Nội trong điều kiện thừa nhiệt tình nhưng lại thiếu thốn đủ bề, từ kinh tế đến tri thức qui hoạch đô thị. Bởi vậy, bên trong hình ảnh thân thương của một thành phố xanh mát bóng cây, những con đường đẹp như tranh vẽ kia, vẫn còn những điều chưa trọn vẹn. Đó là qui hoạch cây xanh chưa bài bản, khoa học; Có những loài cây không phù hợp với điều kiện cảnh quan, ảnh hưởng đến sự an toàn của không gian đô thị; công tác quản lý, duy tu bảo dưỡng chưa tốt, tình trạng trồng cây tự phát làm mất mỹ quan độ thị vẫn còn diễn ra.

Vì vậy, chặt cây, tỉa cành, thậm chí là đốn hạ để thay thế một số cây xanh nào đó là rất bình thường, nếu việc ấy đảm bảo mang lại sự an toàn hơn cho con người, cho Hà Nội ngày càng đẹp hơn. Việc ấy hoàn toàn khác với cách chặt bỏ đồng loạt cây xanh trên đường phố, lại làm cấp tập ngày đêm dẫn đến sự phản ứng của dư luận, tạo ra mối nghi ngờ trong nhân dân.

Một dự án có mục đích tốt, không chỉ làm thành phố đẹp hơn, mà còn làm tăng thêm niềm tin trong dân với sự minh bạch và sẵn sàng đối thoại của người có trách nhiệm. Tiếc là, với lời phát ngôn thiếu cân nhắc trước đông đảo cơ quan báo chí: “Chặt cây xanh không cần phải hỏi dân”, thành phố Hà Nội đã bỏ lỡ cơ hội thể hiện nghĩa vụ giải trình, tôn trọng dân chủ và sự nghiêm túc trong thực thi quyền tiếp cận thông tin của dân – một trong những quyền cơ bản được Hiến pháp qui định. Ngược lại, đã tạo nên một cơn bão nóng! Nóng đến mức có cảm giác bóng mát của cây xanh Hà Nội còn lại cũng không thể làm dịu nổi!

Nhân dân trao quyền cho người đại diện của họ thực hiện những việc có lợi nhất cho cộng đồng. Ngược lại, chính quyền phải hiểu rõ vai trò của mình là phục vụ. Dự án thay thế cây xanh của thành phố Hà Nội sẽ không tạo sóng trong dư luận xã hội nếu người dân được tiếp cận thông tin rõ ràng, minh bạch và đầy đủ hơn ngay từ đầu.

Sinh thời mỗi khi nhắc tới vị trí, vai trò của Hà Nôi, Bác Hồ thường nói: “Cả nước nhìn về Thủ đô ta”! Câu nói hàm chứa sự kỳ vọng của Người về một Hà Nội luôn đi đầu trong moi phong trào, để không phụ lòng tin và sự hướng về của cả nước.

Để Hà Nội xứng đáng với tầm vóc thủ đô của cả nước, thành phố hòa bình trong mắt bạn bè quốc tế, thì Hà Nội phải là chuẩn mực, là tinh hoa trí tuệ của cả nước. Chuẩn mực, tinh hoa từ lời nói đến những việc làm cụ thể!./.