ĐBQH Lê Như Tiến ví von cuộc chiến chống tham nhũng “đã bầy binh bố trận rầm rộ, bài bản, dàn quân toàn tuyến, khí thế hừng hực, quân lực và hỏa lực hùng hậu, song “giặc nội xâm” tham nhũng chưa bị sát thương”.  Đề nghị cơ quan chống tham nhũng phải được trao “thượng phương bảo kiếm”.

Quốc hội hôm nay 7/11 dành trọn ngày thảo luận ở hội trường về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, về công tác của Viện trưởng VKSNDTC, Chánh án TANDTC, về công tác thi hành án, công tác phòng, chống tham nhũng năm 2013…

“Nợ xấu” niềm tin và “tồn đọng” trách nhiệm

Luật Phòng chống tham nhũng (PCTN) đã được sửa đổi, bổ sung, cơ quan chuyên trách được tổ chức đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Nhưng chống tham nhũng theo đánh giá của Chính phủ, kết quả đạt được vẫn “chưa đạt yêu cầu, tham nhũng chưa thực sự bị ngăn chặn và đẩy lùi”.

ĐBQH Lê Như Tiến (Phó chủ nhiệm UB Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng) ví von một cách hình ảnh: “chúng ta đã bầy binh bố trận rầm rộ, bài bản, dàn quân toàn tuyến, khí thế hừng hực, quân lực và hỏa lực hùng hậu, song “giặc nội xâm” tham nhũng chưa bị sát thương bao nhiêu, tiêu diệt chưa được là mấy.

Quyết tâm chính trị đã có, chứng tỏ hiệu quả PCTN đang nằm ở khâu triển khai thực hiện. Cử tri cho rằng “nợ xấu” về tài chính, tiền tệ cũng đáng lo ngại, song lo ngại nhất là “nợ xấu” lòng tin và “tồn đọng” trách nhiệm trong PCTN”.

“Tham nhũng chưa bị chặn đứng và đẩy lùi có nghĩa là tham nhũng đang tiến về phía chúng ta và chính chúng ta có dấu hiệu đang dần bị đẩy lùi” – ông phát biểu

Vị ĐBQH tỉnh Quảng Trị dẫn ý kiến từng nêu đề nghị các cơ quan PCTN nên tập trung vào chiến dịch “bắt hổ” với những siêu vụ án làm thất thoát của Nhà nước hàng trăm nghìn tỉ đồng ở một số tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng thương mại, công ty tài chính và các “sân sau”…hơn là dàn những trận lớn để chỉ bắt “mèo nhỏ, chuột con”.

Bởi theo ông, có như thế mới nhanh chóng giải tỏa tâm trạng trong dân: “Mèo ăn miếng thịt chẳng tha. Hổ vồ con lợn đứng mà thở than”.

ĐBQH Lê Như Tiến: “Chống tham nhũng nên tập trung bắt hổ hơn là dàn những trận lớn chỉ để bắt mèo nhỏ, chuột con”. Ảnh: Minh Thăng

Về nỗ lực chống tham nhũng, ông cho hay ĐBQH và cử tri còn băn khoăn vì việc xử lý dường như mới dừng lại ở những người đứng đầu các tập đoàn, tổng công ty.

Trong khi tập đoàn, tổng công ty không thể tự mình gây thất thoát, tham nhũng hàng nghìn tỉ đồng, nhiều triệu đô la nếu không có sự buông lỏng quản lý, sự tiếp tay, tiếp sức thậm chí là đồng hành, đồng lõa, đồng phạm của một số cán bộ, công chức các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương.

Lợi ích nhóm được hình thành từ liên minh ma quỷ đó và lệ lụy là tiền thuế của dân, ngân khố của quốc gia cứ bị bòn rút, đục khoét, xói mòn, thâm thủng thì dường như những người này đang đứng ngoài cuộc, vô can.

“Dư luận xã hội cho rằng công tác PCTN mới dừng lại việc bắt sâu nhỏ ở lá, cành, chưa diệt được sâu lớn đục khoét tận thân, gốc, rễ cây, đó mới chính là nguyên nhân làm suy kiệt nhựa sống của cơ thể xã hội” – ông bình luận.

ĐBQH này chỉ ra một nghịch lý là cơ quan trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia chống tham nhũng “tầng tầng, lớp lớp” từ trung ương đến địa phương, song phần lớn các vụ tham nhũng lại do người dân và các phương tiện thông tin đại chúng phát hiện, nhưng gần đây có hiện tượng đáng buồn là người dân đã thờ ơ, không mấy mặn mà, thiếu lửa, giảm nhiệt huyết chống tham nhũng.

ĐB phân tích, thứ nhất, khi người dân phát hiện tham nhũng, cung cấp thông tin cho cơ quan có trách nhiệm nhưng không được xử lý cũng không phản hồi. Thứ hai, người đứng lên đấu tranh chống tham nhũng đôi khi lại là nạn nhân của kẻ tham nhũng.

Bởi kẻ tham nhũng vốn có sẵn tiền và quyền lực trong tay, không từ một thủ đoạn đê hèn nào như dùng xã hội đen để dằn mặt, chủ động gây ra những vụ tai nạn giao thông để trả thù, ngụy tạo chứng cớ, tố cáo ngược người chống tham nhũng, lén bỏ ma túy vào nhà, vào xe, dương “bẫy tình” rồi vu oan giá họa, bắt cóc người thân để gây áp lực…v.v.

“Trên thực tế, nhiều người đứng ra tố cáo hoặc quyết liệt chống tham nhũng trở thành những người “đơn thương độc mã”, đã tạo ra một tâm lý xã hội “người ngay sợ kẻ gian”, tâm lý thờ ơ, vô cảm hoặc “makênô” (mặc kệ nó).

Có người còn khuyên ĐBQH: “im lặng là vàng”, nhưng ĐBQH đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri mà không nói lên tiếng nói của cử tri thì suốt đời là người “mắc nợ”” – ông nêu.

Liệu có bao che tham nhũng?

Về khuôn khổ luật, theo ông Tiến, mặc dù Luật PCTN có quy định trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, đơn vị, địa phương, song quy định này lại mang tính hai mặt, vì sợ liên đới trách nhiệm mà người đứng đầu thường che chắn, đậy điệm, vun vén cho khéo.

Phiên họp Quốc hội nóng với những chất vấn về hiệu quả, trách nhiệm chống tham nhũng. Ảnh: Minh Thăng

Khi có tham nhũng xảy ra, chính người đứng đầu lại đứng ra chỉ đạo, biến báo, nhào nặn số liệu, làm các phép thuật để tham nhũng chỉ còn là khuyết điểm hoặc sơ suất, chỉ xử lý nội bộ ở mức phê bình, nhắc nhở, hoặc chuyển công tác lên cấp cao hơn.

“Vì thế, nhiều người nói: xung quanh chúng ta toàn đồng chí tốt, “một bộ phận không nhỏ” là ở cơ quan khác, ngành khác, địa phương khác. Có vị Đại biểu tâm sự, mỗi lần ra họp Quốc hội, lãnh đạo địa phương căn dặn rất kỹ lưỡng, muốn phát biểu gì cũng được trừ phát biểu về tham nhũng vì nếu phát biểu, khi còn cơ chế xin – cho, mình xin …ai cho?

Càng không nên phát biểu về tham nhũng ở địa phương vì dại gì “vạch áo cho người xem lưng”. Thế là tiếng nói chống tham nhũng có nguy cơ bị triệt tiêu ngay trên diễn đàn Quốc hội” – ông nói.

Về minh bạch tài sản, theo ông, có kê khai mà không công khai. Bản kê khai tài sản thường được cất “rất ngăn nắp, kín đáo, cẩn mật” trong tủ hồ sơ của các cơ quan quản lý cán bộ mà không niêm yết công khai nơi công tác, nơi cư trú của người có chức, có quyền.

Ông phản ánh có cán bộ cấp phòng ở một thành phố, sau hơn 1 năm, tài sản tăng thêm, có giá trị gia tăng lên đến hàng chục tỉ đồng, có cậu bé mới lớn đã “tích lũy” được cả biệt thự sang trọng, ô tô đắt tiền.

“Chúng ta lên án hành vi chuyển giá của các doanh nghiệp nước ngoài mà chưa nghiêm khắc với hành vi chuyển dịch tài sản cho người thân của nhiều quan chức tham nhũng. Khi người dân không kiểm soát được thu nhập của công chức thì kê khai chỉ mang tính hình thức, chiếu lệ mỗi khi đề bạt, bổ nhiệm, bầu cử, ứng cử hoặc bỏ phiếu tín nhiệm. Tai mắt nhân dân trong PCTN không có điều kiện để tỏ tường vì thiếu thông tin, thiếu sự minh bạch” – ông nói.

ĐBQH kiến nghị: bên cạnh các cơ quan điều tra hiện có, cần thành lập Cục Điều tra tội phạm tham nhũng trực thuộc Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng với cơ chế đặc biệt, được trao “thượng phương bảo kiếm”, có quyền điều tra độc lập, để câu hỏi của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng tại Phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tháng 9 vừa qua: “Liệu có tham nhũng, tiêu cực, bao che trong các cơ quan bảo vệ pháp luật, trong lực lượng phòng chống tham nhũng không?” sớm có câu trả lời.

Chung Hoàng/VietNamNet