Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh mới đây đã có cuộc trao đổi với báo chí về những thành tựu trong công tác đối ngoại, đánh giá tình hình thế giới và khu vực trong năm 2019, cũng như xu hướng, định hướng trong năm 2020. Dưới đây là phần trả lời báo chí của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh về vai trò kép của Việt Nam năm 2020 khi vừa là Chủ tịch ASEAN, vừa là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc:

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh trao đổi với báo chí (Ảnh: Tuấn Anh/Bộ Ngoại giao)

Với trách nhiệm mới là thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, đây là một vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm của Việt Nam; giúp nâng cao vai trò của Việt Nam trong việc đóng góp vào các vấn đề lớn trên thế giới. Đây không phải là lần đầu tiên Việt Nam là thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Năm 2008-2009, Việt Nam đã là thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Việt Nam cũng đã có đóng góp cho các vấn đề của thế giới, vấn đề toàn cầu, vấn đề hòa bình và an ninh. Nhưng lần này với vai trò mới trong HĐBA LHQ, trọng trách của Việt Nam hết sức nặng nề bởi tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, ngay bản thân tại Liên Hợp Quốc, đặc biệt trong Hội đồng Bảo an vẫn tồn tại rất nhiều vấn đề.

Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ vào một thời điểm hết sức khó khăn, nhưng đó cũng là cơ hội cho Việt Nam thể hiện vai trò, trách nhiệm,  đóng góp vào những vấn đề chúng ta có thể đóng góp. Ngay tháng đầu tiên Việt Nam trở thành thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, chúng ta đã là Chủ tịch của Hội đồng Bảo an. Với vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, chỉ trong một vài ngày đầu Việt Nam đã được đánh giá cao, thể hiện khả năng, trách nhiệm của mình.

Vừa qua, tôi vừa chủ trì phiên Thảo luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Một điều rất đáng mừng và không ít ngạc nhiên là chủ đề mà chúng ta đề xuất đã được các nước tham gia với một số lượng cao kỷ lục, không chỉ thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, tại phiên Thảo luận mở các nước thành viên của Liên Hợp Quốc đều có thể tham gia.

Thảo luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có đại diện của 110 nước tham gia (Ảnh: Tuấn Anh/Bộ Ngoại giao).

Có thể nói là sự tham dự cao kỷ lục vì tôi cũng đã xem lại tất cả các cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, số lượng cũng chưa bao giờ đạt mức như tại cuộc họp mở của chúng ta, là 110 nước tham gia. Điều đó cho thấy chủ đề chúng ta đặt ra, đề xuất của Việt Nam là rất phù hợp và đúng thời điểm. Các nước thấy rằng hơn bao giờ hết càng phải nâng cao vai trò, tầm quan trọng của Hiến chương Liên Hợp Quốc. Điều này không có nghĩa là trước đây không có các cuộc thảo luận.

Năm 2015, 2016, 2018,  Hội đồng Bảo an cũng đã từng có các cuộc thảo luận về các khía cạnh liên quan đến Hiến chương Liên Hợp Quốc; nhưng lần này, cuộc thảo luận diễn ra đúng vào thời điểm các nước thấy rằng Hiến chương  hiện nay đang bị một số nước có thể là không tôn trọng; việc chúng ta nêu quan điểm là các nước, đặc biệt là các ủy viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc phải là những nước đi đầu tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc. Điều này đáp ứng suy nghĩ chung của các nước thành viên khác. Các nước tham gia phát biểu rất tích cực. Điều này cũng cho thấy Việt Nam đã đi vào đúng hướng dòng chảy cũng như lợi ích của các nước, tạo được sự quan tâm của các nước đối với chủ đề của chúng ta.

Chúng ta thường nói là vạn sự khởi đầu nan, mong rằng Việt Nam khi tham gia Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ tiếp tục có những đóng góp tích cực. Đồng thời, chúng ta cũng có một vai trò hết sức quan trọng là Chủ tịch ASEAN. Trong vai trò Chủ tịch ASEAN, chúng ta cũng rất mong muốn chủ đề “gắn kết và chủ động thích ứng” của chúng ta đáp ứng quan tâm chung của các nước ASEAN hiện nay là cần tăng cường đoàn kết trong nội khối, tăng cường kết nối để có thể thích ứng, hay chủ động thích ứng với những biến đổi của tình hình thế giới; đặc biệt trong sự cạnh tranh gay gắt của các nước trong khu vực, những vấn đề kinh tế, thương mại đặt ra.

Chúng ta may mắn, khi cùng lúc vừa là Chủ tịch Hội đồng Bảo an trong tháng 1 và bắt đầu Chủ tịch của ASEAN. Việt Nam đã đề xuất một sáng kiến là tổ chức thông tin về ASEAN với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Đây là lần đầu tiên tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức thông tin về ASEAN, nhằm tăng cường quan hệ của ASEAN với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và các tổ chức Liên Hợp Quốc. Đây là lần đầu tiên Việt Nam, Chủ tịch của ASEAN 2020, nêu đề xuất vấn đề này. Lần đầu tiên tại Hội đồng Bảo an có cuộc trao đổi  như vậy, cùng một lúc nâng cao vai trò, hình ảnh của ASEAN tại Liên Hợp Quốc.

Đối với các  trọng tâm đối ngoại khác trong năm 2020, như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nói, việc đảm nhiệm vai trò kép là nhiệm vụ hàng đầu trong công tác đối ngoại của Việt Nam trong năm 2020.  Đồng thời chúng ta cũng phải tiếp tục chính sách đối ngoại của Việt Nam với các nước; không thể quên nhiệm vụ quan trọng là phải tiếp tục duy trì và tăng cường quan hệ đối tác, quan hệ với những đối tác quan trọng, với các nước, với láng giềng, nhiệm vụ đó không thể quên.

Việc đảm nhận nhiệm vụ kép cũng có tác dụng cho chúng ta trong việc giải quyết các vấn đề trong Hội đồng Bảo an hay trong ASEAN, đóng góp vào việc tăng cường quan hệ của Việt Nam với các nước khác trên những lĩnh vực mà hai bên cùng quan tâm lợi ích, điều đó không triệt tiêu nhau. Chúng ta cùng đồng thời làm tất cả trong triển khai chính sách của Việt Nam./.