Thông tin với các cơ quan truyền thông tại cuộc họp báo quốc tế do Bộ Ngoại giao Việt Nam tổ chức chiều 5/6, ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban biên giới quốc gia cho biết, trong hơn 1 tháng qua kể từ khi Trung Quốc đặt hạ trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, phía Việt Nam đã nỗ lực đối thoại, trao đổi với phía Trung Quốc dưới nhiều hình thức và nhiều cấp khác nhau để yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hành vi vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam, tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa; đồng thời yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và toàn bộ các tàu hộ tống ra khỏi vùng biển của Việt Nam, để hai bên có thể trao đổi các biện pháp nhằm kiềm chế, kiểm soát cũng như ổn định tình hình.

Ông Trần Duy Hải cũng cho biết, đến nay, Việt Nam đã có trên 30 cuộc trao đổi, dưới nhiều hình thức khác nhau với phía Trung Quốc. Cộng đồng quốc tế cũng đánh giá cao sự kiềm chế cũng như cách ứng xử của Việt Nam; đồng thời lên tiếng mạnh mẽ, phê phán việc làm sai trái của phía Trung Quốc.

Ông Trần Duy Hải (thứ 2 từ trái sang) tham gia chủ trì cuộc họp báo quốc tế ngày 5/6

Trung Quốc vẫn tiếp tục các hành động hung hăng trên thực địa

Theo ông Trần Duy Hải, bất chấp những nỗ lực và thiện chí của Việt Nam, Trung Quốc không những không dừng các hoạt động bất hợp pháp của mình mà còn phản ứng tiêu cực, có những lời lẽ vu cáo, xuyên tạc, đổ lỗi cho Việt Nam. Nghiêm trọng hơn là trên thực địa, Trung Quốc đã có những hành động leo thang mới. Cụ thể là Trung Quốc đã mở rộng phạm vi hoạt động của giàn khoan Hải Dương-981 di chuyển giàn khoan sang một vị trí mới có tọa độ 15-33.38 Bắc/111-34.62 Đông, nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam 60 hải lý.

Ông Trần Duy Hải cũng cho biết, bên cạnh việc di chuyển giàn khoan, Trung Quốc cũng gia tăng hoạt động của các tàu hộ tống trong vùng biển của Việt Nam, có lúc lên đến 140 tàu, trong đó có nhiều tàu quân sự (tàu hộ vệ tên lửa, tàu tuần tiễu tấn công nhanh, tàu săn ngầm, tàu đổ bộ cùng nhiều máy bay chiến đấu) hoạt động ở khu vực hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981. Các tàu của Trung Quốc đã có những hành vi hết sức hung hăng, chủ động tấn công, cố tình đâm va và phun vòi rồng công suất cao vào tàu chấp pháp dân sự của Việt Nam, khiến nhiều cán bộ kiểm ngư bị thương, làm hư hỏng thiết bị của các cơ quan thực thi pháp luật Việt Nam.

Ngày 26/5, tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá số hiệu ĐNa-90152 của ngư dân Việt Nam đang đánh bắt bình thường trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, cách giàn khoan 17 hải lý, khiến tình hình hết sức căng thẳng. Nghiêm trọng hơn nữa là các tàu của Trung Quốc đã tìm cách ngăn cản các tàu Việt Nam đến để cứu hộ các ngư dân của tàu cá ĐNa-90152 bị tàu Trung Quốc đâm chìm.

Ngày 1/6, tàu Trung Quốc đã đâm thủng tàu Cảnh sát Biển số hiệu CSB-2016 đang làm nhiệm vụ trên vùng biển của Việt Nam. Hành động đó của Trung Quốc đã làm trầm trọng thêm tình hình căng thẳng ở Biển Đông và đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định và tự do hàng hải ở Biển Đông, gây quan ngại cho cộng đồng quốc tế, gây bất bình trong dư luận Việt Nam. Việt Nam kiên quyết phản đối những hành động này.

Cộng đồng quốc tế cần tiếp tục lên án hành động sai trái của Trung Quốc

Ông Trần Duy Hải cũng cho biết thêm, ngày 23/5/2014, lần thứ 2 Bộ Ngoại giao Việt Nam đã có Công hàm gửi Bộ Ngoại giao Trung Quốc, trong đó một lần nữa yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và các tàu hộ tống để hai bên tiến hành đàm phán xác định tính pháp lý của khu vực hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981. Tuy nhiên cho đến nay, Trung Quốc vẫn tiếp tục lảng tránh và không trả lời Công hàm của phía Việt Nam.

Ngày 4/6/2014, lần thứ 3 Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trao Công hàm gửi Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nghiêm túc yêu cầu phía Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế, chấm dứt ngay các hoạt động vi phạm, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, rút giàn khoan và các tàu và các phương tiện liên quan ra khỏi vùng biển của Việt Nam và không để tái diễn những hành động tương tự.

Công hàm của Việt Nam cũng yêu cầu Trung Quốc giải quyết các tranh chấp trên biển, cũng như các vấn đề liên quan đến việc hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam thông qua đàm phán, hoặc các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển của Liên Hợp Quốc 1982.

Theo ông Trần Duy Hải, Việt Nam mong muốn cộng đồng quốc tế và các cơ quan truyền thông, trong nước và quốc tế với tinh thần công tâm, khách quan tiếp tục lên tiếng mạnh mẽ phản đối việc làm sai trái của Trung Quốc nhằm bảo vệ chính nghĩa cũng như bảo vệ công lý./.

Nguyễn Hùng – Trần Cường/VOV online