Sáng 19/6, trong phiên làm việc tại Hội trường thảo luận về Luật căn cước, Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP HCM) đã phát biểu đề nghị Quốc hội cần có một Nghị quyết tuyên bố lập trường về tình hình Biển Đông.

“Kể từ khi khai mạc kỳ họp này, đồng bào cả nước vô cùng mong mỏi là: trước hành vi của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam, đe dọa nghiêm trọng chủ quyền và an ninh quốc gia của VN, thực hiện một bước “đường lưỡi bò” tham lam và phi lý của họ, Quốc hội Việt Nam phải nhân danh nhân dân VN có một nghị quyết”.

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa, Nghị quyết này tuyên bố với nhân dân Trung Quốc và nhân dân thế giới lập trường chính nghĩa của Việt Nam, lên án hành vi sai trái của Trung Quốc, vạch trần âm mưu “vừa đấm, vừa xoa”, “vừa đánh, vừa đàm”, “vừa ăn cướp, vừa la làng” của Trung Quốc.

Đồng thời nghị quyết cho các cơ quan nhà nước Việt Nam, các lực lượng vũ trang Việt Nam, tiến hành mọi biện pháp bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nước ta, trong đó có biện pháp khởi kiện TQ xâm chiếm Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam bằng vũ lực ra các tổ chức tài phán quốc tế.

** Ngay sau đó, bên lề kỳ họp Quốc hội, ông Trương Trọng Nghĩa đã trả lời báo chí nói rõ hơn lý do ông đưa ra quan điểm này.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (ảnh V.H)

PV: Ông có thể cho biết lý do đưa ra phát biểu về vấn đề Biển Đông trong phiên họp sáng nay?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Do chương trình nghị sự của Quốc hội không còn nội dung về Biển Đông. Từ đầu kỳ họp đến nay chỉ có một phiên thảo luận ở tổ và thảo luận tại hội trường nhưng chưa có dự định về một nghị quyết hay một tuyên bố gì chính thức về vấn đề này. Do đó, không phải tôi mà rất nhiều cử tri, nhiều tầng lớp đồng bào, từ những người dân bình thường đến cán bộ lão thành đều có ý kiến là Quốc hội không thể không có động thái gì chính thức.

PV: Nếu Quốc hội ra Nghị quyết thì theo ông, nội dung văn bản này nên thế nào?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Trong ý kiến phát biểu tại Hội trường, tôi đã nêu, văn bản cần có mấy điểm: Thứ nhất, Quốc hội Việt Nam phải nói rõ chúng ta có lập trường chính nghĩa ở Trường Sa và Hoàng Sa. Vì vừa rồi Trung Quốc tung ra thế giới, kể cả ở Liên hợp quốc những nội dung sai trái mà đưa ra một cách chính thức về cái gọi là chủ quyền của họ ở Trường Sa, Hoàng Sa. Vì vậy chúng ta phải có lời đáp lại một cách chính thức, từ cơ quan quyền lực cao nhất của nhà nước.

Nội dung thứ 2, Nghị quyết phải lên án hành vi sai trái của Trung Quốc, hành vi chiếm Hoàng Sa, Trường Sa bằng vũ lực và hành vi kéo giàn khoan vào vùng biển của Việt Nam, nghĩa là anh đi ngược lại với tất cả những điều đã cam kết, tuyên bố với Việt Nam và các nước ASEAN. Trung Quốc đã thể hiện ý định không từ bỏ âm mưu hiện thực hoá đường lưỡi bò vô lý, mưu toan độc chiếm biển Đông. Vấn đề không chỉ là dầu khí, tài nguyên mà là ý đồ độc chiếm Biển Đông, cả về tài nguyên lẫn tự do hàng hải trên biển. An ninh trên khu vực Châu Á – Thái Bình Dương vì vậy bị ảnh hưởng. Việc kéo giàn khoan đến là một bước đi trong tiến trình thực hiện âm mưu lâu dài hơn như thế.

Thứ 3, trong tuyên bố của Quốc hội cần khẳng định tình hữu ghị của Việt Nam với nhân dân Trung Quốc, chỉ thị cho các cơ quan chức năng của Việt Nam làm mọi điều để bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ và khẳng định việc chỉ đạo các cơ quan nhà nước chuẩn bị, tiến hành việc khởi kiện Trung Quốc về việc chiếm Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam bằng vũ lực sai trái với luật pháp quốc tế. Ta làm thế để nhân dân ta, nhân dân toàn thế giới không bị đánh lừa bởi Trung Quốc, chỉ rõ họ nói một đằng làm một nẻo, họ vừa đấm vừa xoa. Họ nằm ở Biển Đông 2 tháng nay mà một mặt họ lại nói Đảng, Nhà nước Trung Quốc vẫn tôn trọng tình hữu nghị, đại cục… Họ nói  những điều mà trước khi có giàn khoan đã nói rồi đến giờ vẫn nói như là chưa có cái giàn khoan đang nằm đó. Ta không chấp nhận lối lập luận và thái độ kiểu đó.

Các nghị viện trong khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc đều đã có Nghị quyết về vấn đề giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc vi phạm chủ quyền của Việt Nam thì không có lý do gì người bị xâm phạm trực tiếp là chúng ta thì lại im lặng. Nhân dân sẽ thất vọng nếu Quốc hội không có hành động tương xứng.

Nếu Quốc hội không làm gì thì người dân chắc chắn sẽ thất vọng. Còn hiện tại, mọi người vẫn đang chờ đợi những động thái của Quốc hội.

Khởi kiện còn hơn không làm gì

PV: Từ trước đến nay phương án khởi kiện TQ đã được cân đong đo đếm nhiều và nhiều ý kiến cho rằng việc này sẽ khó khăn, không dễ dàng gì. Với tư cách là một luật sư, ông nhận định thế nào về việc này?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Khởi kiện là bắt đầu một quá trình đấu tranh pháp lý về một đề tài phức tạp như thế, trong bối cảnh phức tạp như thế tại một cơ quan tài phán quốc tế thì rõ ràng là không bao giờ dễ dàng, thậm chí là không thuận lợi. Có những thuận lợi nhưng cũng sẽ có nhiều khó khăn, nhất là vấn đề liên quan đến chủ quyền, khi nào cũng có những điểm yếu và những điểm mạnh. Nhưng các chuyên gia pháp luật của Việt Nam và quốc tế từng nghiên cứu đã nói ta có những điểm mạnh và có thể đạt được nhiều mục tiêu. Tóm lại khởi kiện sẽ có lợi hơn là không làm gì. Tất nhiên, chúng ta phải rất khôn ngoan, chặt chẽ, chuẩn bị chu đáo.

PV: Vừa rồi ông nói từ giờ đến cuối kỳ họp không còn thời lượng nào bố trí cho nội dung về Biển Đông. Dù biết chương trình kỳ họp đã rất nặng nhưng trong bối cảnh cấp thiết hiện nay, có cần Quốc hội ưu tiên dành thời gian cho việc này hoặc kéo dài thời gian làm việc để tập trung vào việc này?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Việc cần thiết bố trí chương trình bây giờ không phải để bàn, thảo luận nữa mà là để thống nhất một hành động cụ thể nào đó. Vậy nên hôm nay tôi phải nêu ý kiến xen vào giữa nội dung thảo luận về luật căn cước. So với vấn đề Biển Đông, vấn đề chủ quyền thì việc bàn hoặc thông qua một số luật như dự kiến không cấp thiết và có thể nói là không quan trọng bằng. Vì không có chủ quyền thì mọi thứ luật pháp sẽ không có ý nghĩa gì.

PV: Ông có tin tưởng đề xuất này của ông được đáp ứng?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Tôi mong thế và cũng tin là lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội sẽ xem xét vì tôi nghĩ ý kiến của tôi hôm nay không phải là ý kiến cá nhân hay thiểu số mà tôi tin đa số đại biểu Quốc hội cũng có mong muốn này. Tôi tin là lâu nay họ cũng chờ đợi như tôi và nếu lấy ý kiến, tôi tin đa số đại biểu sẽ thống nhất với việc Quốc hội có Nghị quyết về việc này.

PV: Việc Trung Quốc tiếp tục kéo một giàn khoan thứ 2 tới khu vực Biển Đông nói lên điều gì, thưa ông?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Điều đó càng chứng minh họ nói một đằng làm một nẻo.

Thực ra thông tin họ kéo giàn khoan thứ 2, 3 nữa đến thì cũng đã có từ lâu và cũng đã được phán đoán thế. Nhưng nói chung, không chỉ là vấn đề cái giàn khoan mà các hành vi đó của Trung Quốc là nằm trong hệ thống, chắc chắn sẽ tiếp tục và liên tục. An ninh của khu vực bị đe doạ.

PV: Diễn biến mới đây, Trung Quốc tiến hành xây dựng trên đảo Gạc Ma. Có ý kiến cho rằng việc này tính chất nguy hiểm còn cao hơn việc đặt giàn khoan. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Ông Trương Trọng Nghĩa: Hành động của Trung Quốc không thể xem chỉ ở khía cạnh họ xây thêm một công trình hay đặt thêm một giàn khoan trên biển mà là họ sẽ dùng sức mạnh kinh tế, quân sự để kiểm soát biển Đông, chi phối tự do hàng hải ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, tác động vào lợi ích của các quốc gia khác để phục vụ lợi ích ích kỷ của họ. Vậy nên có xây thêm gì ở Gạc Ma thì cũng là hành động nhằm phục vụ ý đồ đó mà thôi.

PV: Xin cảm ơn ông!/.