Chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Chu Ngọc Anh, các đại biểu tập trung đặt câu hỏi về hiệu quả ứng dụng kết quả các đề tài nghiên cứu khoa học; công tác kiểm soát nhập khẩu công nghệ trong sản xuất kinh doanh, dịch vụ; ứng dụng khoa học – công nghệ thúc đẩy tăng năng suất lao động và ứng dụng công nghệ cao phục vụ phát triển kinh tế – xã hội.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên chất vấn

Đại biểu Phùng Đức Tiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường chất vấn: “Bộ khoa học công nghệ có vai trò thúc đẩy sản xuất và đón trước sản xuất. Vậy, cơ chế chính sách nào trong thời gian tới giúp cho các Viện, trường tháo gỡ khó khăn, thương mại hóa và đẩy nhanh kết quả nghiên cứu vào sản xuất?”

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh thừa nhận: Hạn chế xuyên suốt của Bộ Khoa học và Công nghệ là chậm đưa kết quả nghiên cứu vào cuộc sống.

“Chúng ta đã rất trăn trở làm sao đóng góp cho Khoa học công nghệ nhưng thiếu đi 1 khâu quan trọng là tập trung thương mại hóa, tập trung kết nối doanh nghiệp như trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo. Cơ chế chính sách thì chúng ta chưa đi theo kịp. Như vậy toàn bộ nền tảng đổi mới với đóng góp của Quốc hội trên nền tảng Luật Khoa học công nghệ sửa đổi 2013. Chủ trương có hết nhưng cách để đưa vào cuộc sống thiếu đi phần thúc đẩy của doanh nghiệp, thiếu phần cơ chế chính sách của nhà nước hỗ trợ cho quá trình thương mại hóa”-Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết.

Trả lời câu hỏi Đại biểu Hoàng Đức Thắng, đoàn Quảng Trị về đánh giá hiệu quả các đề tài nghiên cứu khoa học và có hay không đề tài nghiên cứu bỏ ngăn tủ không có giá trị ứng dụng thực tiễn và trách nhiệm khắc phục tình trạng này? Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết rất trăn trở về tình trạng lãnh phí các đề tài nghiên cứu khoa học.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho rằng, có một số đặc thù trong khoa học, như có độ trễ, có rủi ro, có những nghiên cứu cơ bản chỉ phục vụ tính công ích. Nhiệm vụ của Bộ KH&CN là muốn giải quyết được một cách hệ thống việc này cùng với phục vụ kinh tế xã hội hay nối với các chính sách kinh tế vĩ mô.

“Hiện nay anh em đang tập trung vào rà soát lại, tái cơ cấu chuỗi nghiên cứu của  khoa học công nghệ. Về nghiên cứu cơ bản bắt đầu sang giai đoạn triển khai thực địa phát triển công nghệ. Nếu bình thường chúng ta chỉ nhằm một đích là mới ra sản phẩm trong phòng thí nghiệm và sản phẩm ở quy mô nhỏ trước lô không, thiếu đi một khoảng quan trọng. Chính sác vừa rồi chúng ta tập trung vào đó.”-Bộ trưởng Chu Ngọc Anh.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, đoàn Ninh Thuận tranh luận lại về nội dung lãng phí các đề tài nghiên cứu không gắn với ứng dụng ở lĩnh vực khoa xã hội và nhân văn. Bộ trưởng Bộ Khoa học, công nghệ cho biết thêm:

“Trước hết tôi xin nói về trọng tâm trọng điểm và bộ quyết liệt việc này. Xã hội nhân văn này đặc biệt ở một số địa phương trong chặng đường vừa rồi chưa được tăng cường chặt chẽ. Chúng tôi đã chủ động từ góc độ ban cán sự và trao đổi ban thường vụ các tỉnh thành ủy, tôi đã trao đỏi và kiểm tra, hầu như các tỉnh bỏ luôn cấp cơ sở, ngay cả xã hội nhân văn cũng tập trung vào những vấn đề trọng yếu của tỉnh, không còn những đề tài dạng như thế nữa mà đang xoay hướng rất mạnh.”

Các đại biểu cũng băn khoăn về phát huy vai trò của khoa học công nghệ trong việc năng suất lao động và chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế. Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết: tinh thần chung của Chính phủ là tập trung mọi nguồn lực để nâng cao năng suất lao động.

Theo đó, sẽ tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế; phát huy vai trò của khoa học công nghệ trong nâng cao năng suất nội ngành; nâng cao chất lượng đào tạo nghề; phát huy vai trò của doanh nghiệp trong chuyển giao, ứng dụng Khoa học công nghệ…

Chất vấn Bộ trưởng Chu Ngọc Anh về ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp, đại biểu Mai Sỹ Diến, Đoàn Thanh Hóa nêu câu hỏi:  “Việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp đã đạt được những thành tựu. Tuy nhiên, trong ứng dụng công nghệ trong sản xuất đã phát hiện những tồn tại, bất cập. Các nhà chuyên môn cũng như dư luận phản ánh thời gian qua.

Với tư cách là người đứng đầu khoa học công nghệ quốc gia, phụ trách thúc đẩy khoa học công nghệ cao, đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ trưởng đã chỉ đạo triển khai thực hiện những giải pháp trọng tâm nào nhằm ngăn chặn hành vi đầu tư công nghệ cao vào nông nghiệp làm tổn hại lợi ích quốc gia, tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân Việt Nam?”.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết: “Chủ trương tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp đã được triển khai thời gian dài, bước đầu hình thành các chuỗi giá trị sản xuất. Đặc biệt, vừa qua triển khai gói tín dụng 100 nghìn tỷ, với sự tham giá 273 doanh nghiệp, với những tiêu chí ngặt nghèo đã tác động khuyến khích, thúc đẩy phát triển nông nghiệp”./.