Ngày 5/9/1962, cách đây 55 năm, đã đánh dấu một mốc son chói lọi trong quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai Ðảng, hai nước, hai dân tộc Việt Nam – Lào, mãi mãi khắc sâu trong tâm trí của hàng triệu người Lào, người Việt Nam, hai nước đã nhất trí thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra một chương mới, củng cố và phát triển hơn nữa quan hệ Việt Nam – Lào.

Nhân dịp này, phóng viên VOV đã phỏng vấn ông Nguyễn Bá Hùng, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHXHCN Việt Nam tại CHDCND Lào về mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào.

Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Bá Hùng.

PV: Thưa Đại sứ, trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Lào đã trở nên gắn bó mật thiết với nhau, vậy xin ông cho biết những thành tựu nổi bật nhất mà hai nước đã đạt được trong 55 năm qua?

Đại sứ Nguyễn Bá Hùng: Trong 55 năm qua, kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (5/9/1962) là một chặng đường lịch sử lâu dài của mỗi nước và có trải qua nhiều gia đoạn khác nhau, nhưng tựu chung lại thì có hai giai đoạn căn bản. Một là giai đoạn hai nước đoàn kết cùng nhau trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc chống kẻ thù chung. Hai là giai đoạn đoàn kết hợp tác trong xây dựng và bảo vệ đất nước sau khi hai nước giành độc lập dân tộc và hợp tác bảo vệ độc lập, an ninh chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của mỗi nước.

Có thể nói trong 55 năm qua, quan hệ hai nước có rất nhiều thành tựu. Nổi bật nhất là thành tựu về mặt chính trị ngoại giao. Sự hợp tác trong lĩnh vực ngoại giao giúp tăng cường được vai trò, tiếng nói, tăng cường vị thế của mỗi nước trên trường quốc tế. Như năm ngoái Lào là Chủ tịch ASEAN, ta cũng phối hợp hỗ trợ bạn, bạn tổ chức rất thành công, góp phần nâng cao vị thế của bạn, bạn đánh giá rất cao sự hợp tác của chúng ta. Sự hợp tác này dựa trên lợi ích của mỗi nước, vừa dựa trên nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế cho nên nó cũng cơ bản phù hợp trong các cơ chế mà Việt Nam và Lào là thành viên, sự hợp tác giữa hai nước đã đem lại lợi ích, thành quả rất lớn cho mỗi nước.

Về kinh tế: quan hệ kinh tế Việt Nam Lào rất quan trọng, là một bộ phận, trụ cột hết sức quan trọng, quan hệ đầu tư đang trên đà phát triển tích cực, Việt Nam là nhà đầu tư đứng thứ 3 với hơn 400 dự án, 3 tỷ đô la được đăng ký đầu tư. Đầu tư của chúng ta cũng tập trung vào những trọng tâm nền kinh tế của bạn như tài chính ngân hàng, hiện chúng ta có nhiều ngân hàng lớn đang đầu tư rất thành công, giữ vai trò trụ cột trong nền kinh tế tài chính của bạn. Hay trong lĩnh vực năng lượng, đặc biệt là vấn đề năng lượng điện, hai nước đang có nhiều dự án, có ký kết những chiến lược hợp tác trong giai đoạn dài.

Trong lĩnh vực viễn thông, Vietel là một trong những doanh nghiệp thành công nhất của ta trên đất nước bạn. Trong lĩnh vực khai khoáng, nông lâm là ngành kinh tế mũi nhọn của bạn, chúng ta cũng đều có dự án lớn vừa và nhỏ đầu tư trong lĩnh vực này. Những thành công của các dự án cũng góp phần quan trọng, tôn tạo vun đắp quan hệ kinh tế giữa hai nước, đồng thời đóng góp rất lớn vào sự phát triển kinh tế xã hội của nước bạn Lào và được Chính phủ Lào đánh giá rất cao.

Trong 55 năm qua, chúng ta vui mừng nhận thấy quan hệ hợp tác trong lĩnh vực an ninh quốc phòng hai nước rất tốt. Về hợp tác văn hóa, giáo dục cũng là lĩnh vực giành được nhiều thành tựu. Các lĩnh vực khác như nghệ thuật, thể thao cũng đều có sự phát triển.

PV: Theo Đại sứ, mối hệ giữa Việt Nam và Lào có tác động như thế nào đến sự ổn định và phát triển ở khu vực ASEAN?

Đại sứ Nguyễn Bá Hùng: Quan hệ Việt Nam Lào chỉ có tác động tích cực đối với tình hình khu vực và đối với ASEAN, vì cả hai nước Việt Nam và Lào đều thực hiện chính sách đối ngoại độc lập tự chủ. Hợp tác của Việt Nam và Lào trong quan hệ với ASEAN có kết quả tích cực, góp phần vào duy trì hòa bình, an ninh, ổn định của khu vực; góp phần bảo vệ giá trị trong mối quan hệ quốc tế. Trong đó, tính thượng tôn, tôn trọng luật pháp quốc tế, giải quyết các vấn đề trên cơ sở luật pháp quốc tế, tôn trọng độc lập chủ quyền của nhau, hai bên cùng có lợi. Tất cả nguyên tắc đó Việt Nam và Lào đều kiên trì theo đuổi.

Việt Namđóng góp rất nhiều vào thành công trong năm Chủ tịch ASEAN 2016 của Lào. Cả Lào và Việt Nam đều cố gắng  giữ vững sự đồng thuận, giữ vững những nguyên tắc căn bản của ASEAN, rõ ràng quan hệ Việt Lào càng phát triển, càng đóng góp thực chất hiệu quả vào quan hệ giữa các nước ASEAN với nhau, càng góp phần xây dựng cộng đồng ASEAN vững chắc.

PV: Việt Nam và Lào đã hợp tác phát triển ở các lĩnh vực, từ chính trị, ngoại giao, an ninh, quốc phòng cho tới văn hóa, giáo dục, kinh tế… Vậy trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay, hai nước hiện đang phải đối mặt những thách thức khó khăn nào?

Đại sứ Nguyễn Bá Hùng: Quan hệ hai nước Việt Nam và Lào hiện nay đang trên đà phát triển ngày càng ngày vững chắc, hiệu quả và đang phát triển lên tầm cao mới. Tuy nhiên mối quan hệ đặc biệt này cũng đang đứng trước nhiều thách thức, cả về chủ quan và khách quan. Rõ ràng hiện cả hai nước đều đang tăng cường quan hệ của mình với cộng đồng thế giới, đa dạng hóa, đa phương hóa và tích cực hội nhập, buộc mỗi bên cần dành nhiều thời gian công sức, vật chất, nguồn nhân lực để đầu tư mối quan hệ của mình với những nước và tổ chức khác.

Ví dụ như doanh nghiệp hoạt động theo nguyên tắc lợi nhuận, bất di bất dịch, nếu đầu tư ở đây không hiệu quả họ có thể chuyển hướng, đây có thể là thách thức nhưng cũng có mặt tích cực. Hay thách thức về lợi ích quốc gia, chúng ta chia sẻ nhiều những lợi ích như nhau, tạo nên giá trị gắn bó trong quan hệ Việt Lào nhưng không phải mọi suy nghĩ và tính toán lợi ích đều giống nhau. Trong vấn đề này, hai bên có chủ trương khác nhau. Thách thức này làm sao phải hài hòa, đặc biệt phải lắng nghe tôn trọng lẫn nhau. Thời gian qua chúng ta làm rất tốt, lợi ích quốc gia cần thích ứng với tình hình khu vực và quốc tế, thích ứng với đòi hỏi của nhân dân, đòi hỏi của sự phát triển của mối quốc gia.

PV: Quam hệ hai nước sẽ đối mặt với rất nhiều khó khăn, để thúc đẩy và tạo mối quan hệ tốt hơn giữa hai nước thì hai nước cần phải chú trọng đến những vấn đề nào trong tương lai, thưa ông?

Đại sứ Nguyễn Bá Hùng: Để giải quyết những thách thức này, quan trọng là hai bên phải thực sự đứng vững trên lợi ích chung mà hai nước đều mong muốn phấn đấu: hòa bình, độc lập, an ninh, toàn vẹn lãnh thổ, cùng phát triển đó là lợi ích chung rất lớn của hai nước. Thứ hai là đứng vững trên những nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. Thứ ba đứng vững trên những giá trị đặc biệt mà chỉ có trong quan hệ hai nước mà 55 năm qua không biết bao nhiêu thế hệ và bao nhiêu xương máu mồ hôi, nước mắt mới có được.

Tôi cho rằng đây là ba chân kiềng chắc chắn. Trong đó hai chân kiềng thứ nhất và thứ hai là lâu dài, cái thứ ba là có riêng. Tôi nghĩ để vượt qua thách thức, về tổng thể cần phải củng cố tăng cường quan hệ, đặc biệt là trong yếu tố kinh tế, vượt qua được thách thức này hai bên vẫn phải biết nắm bắt tận dụng thời cơ, phải chia sẻ những thời cơ để cùng nhau phát triển.

Năm nay chúng ta kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao nhưng đồng thời là 40 năm ngày ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác, đánh dấu chuyển biến từ giai toàn từ hợp tác trong đấu tranh giải phóng đất nước sang đoàn kết hợp tác trong xây dựng, bảo vệ đất nước. Hy vọng năm 2017 này với hàng loạt sự kiện, hoạt động mà hai bên cùng nhau tổ chức kỷ niệm, quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào sẽ được củng cố, thắt chặt và nâng cao hơn nữa.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông./.