Sáng 28/8, TAND TP Hà Nội mở phiên sơ thẩm xét xử đối với các bị cáo trong vụ án “Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Nhận hối lộ” xảy ra tại Công ty Cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí – PVTEX (Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam).

Phiên tòa do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa, 2 đại diện VKSND TP Hà Nội tham gia giữ quyền công tố, 8 luật sư tham gia bào chữa.

Các bị cáo khai gì tại tòa?

Trong vụ án, các bị cáo Đào Ngọ Hoàng (40 tuổi, nguyên Trưởng phòng thương mại hợp đồng PVTEX), Vũ Phương Nam (39 tuổi, nguyên Kế toán trưởng PVTEX) và Đỗ Văn Hồng (51 tuổi, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và xây lắp dầu khí Kinh Bắc – PVC.KBC) bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Riêng Trần Trung Chí Hiếu (55 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT PVTEX) hầu tòa về 2 tội Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Nhận hối lộ.

Trong vụ án, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang truy nã Vũ Đình Duy (nguyên Tổng giám đốc PVTEX – đang bỏ trốn) về tội Cố ý làm trái và khởi tố thêm tội Nhận hối lộ, khi bắt được sẽ xử lý sau.

Phên tòa xét xử nhóm cựu lãnh đạo PVTEX ngày 28/8.

Theo cáo trạng của VKSND Tối cao, giữa 2009, Trần Trung Chí Hiếu ký nghị quyết đồng ý chủ trương xây Dự án nhà ở cho công nhân PVTEX, tổng mức đầu tư gần 320 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn I: hơn 101 tỷ, giai đoạn II: hơn 216 tỷ. Nguồn vốn thực hiện giai đoạn I vay từ Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) và của PVTEX.

Theo cáo buộc, ông Hiếu chỉ định Tổng công ty CP xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) do Trịnh Xuân Thanh làm chủ tịch HĐQT thực hiện dự án trên. Tuy nhiên, PVC sau đó có công văn gửi PVTEX chấp thuận cho Công ty PVC.KBC của Đỗ Văn Hồng thay mặt PVC đàm phán, ký kết hợp đồng với chủ đầu tư.

Tại phiên tòa sáng 28/8, Đỗ Văn Hồng khai, trước năm 2009 có tham gia các dự án do PVC thực hiện. Khi không làm ở PVC nữa, bị cáo Hồng đứng ra thành lập PVC.KBC. Đỗ Văn Hồng khai tại tòa, “PVC góp vốn bằng thương hiệu, tương đương 5% cổ phần tại PVC.KBC”.

Bị cáo Hồng trình bày về lý do được cho tham gia xen ngang dự án một cách dễ dàng là do quen Trịnh Xuân Thanh từ trước và từng tham gia xây lắp 60% công trình xây dựng của PVTEX. Sau khi trao đổi với ông Trịnh Xuân Thanh, bị cáo được cho tham gia dự án.

Tuy nhiên, bào chữa cho hành động của mình, tại tòa, Đỗ Văn Hồng cho rằng, bản thân bị cáo không nắm rõ việc PVC tác động như thế nào với PVTEX để bị cáo được chấp thuận hô sơ.

Ngày 8/12/2010, Vũ Đình Duy (Tổng giám đốc PVTEX) đã ký phê duyệt thay đổi tư cách pháp nhân tham gia dự án thầu từ PVC sang liên doanh PVC.KBC.

Thời điểm đó, PVC.KBC không đáp ứng được mức yêu cầu tối thiểu về số năm hoạt động trong lĩnh vực tư vấn lập dự án đầu tư, thiết kế và thi công xây lắp công trình xây dựng (5 năm trở lên) nhưng Vũ Đình Duy vẫn ký văn bản, chấp thuận đủ điều kiện trúng chỉ định thầu cho PVC.KBC để thay PVC.

Ông Đỗ Văn Hồng khai khi nhận được chỉ định thầu, PVC.KBC không phải chi hoa hồng cho ai trong PVTEX. Bị cáo được tạm ứng hai lần, lần đầu 15%, sau đó cứ có mỗi mốc hoàn thành thì được tiếp tục thanh toán, gần 60 tỷ đồng. Sau đó, PVTEX thu hồi dần các khoản tiền tạm ứng, còn lại hơn 5 tỷ đồng. Tính đến tháng 1/2012, PVC.KBC đã được PVTEX chi hơn 92 tỷ đồng.

Từ căn cứ trên, chủ tọa cho rằng, PVC.KBC đã không sử dụng tiền tạm ứng để thực hiện thi công các hạng mục như trong hợp đồng, khiến dự án đến nay đã dừng hẳn, gây thiệt hại cho PVTEX hơn 19 tỷ đồng và bị UBND Hải Phòng thu hồi đất.

Quản lý vốn của PVC có vấn đề?

Tại phiên xét xử chiều 28/8, đại diện theo ủy quyền của Tổng CTCP Xây lắp Dầu khí đã trả lời các câu hỏi của HĐXX.

Trong vụ án này, mặc dù biết rõ CTCP PVC Kinh Bắc (PVC.KBC) không đủ năng lực, kinh nghiệm nhưng bị cáo Trần Trung Chí Hiếu (cựu Chủ tịch HĐQT PVTex) đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn, làm các thủ tục chỉ định và ký hợp đồng giao PVC.KBC cùng nhà thầu liên danh HEERIM-PVC thực hiện gói thầu “Lập dự án đầu tư, thiết kế, cung cấp thiết bị và thi công xây lắp Khu nhà ở cho cán bộ công nhân viên” của PVTEX, chỉ đạo liên danh nhà thầu thi công trái với thiết kế cơ sở được duyệt.

Các bị cáo tại phiên tòa sáng 28/8.

Quá trình thực hiện hợp đồng, Hiếu đã chỉ đạo cấp dưới Đào Ngọ Hoàng (nguyên Trưởng phòng Thương mại Hợp đồng), Vũ Phương Nam (nguyên Kế toán trưởng PVTex) làm thủ tục tạm ứng 20 tỷ đồng cho PVC.KBC trái quy định, gây thiệt hại cho dự án hơn 19,4 tỉ đồng. Hành vi trên góp phần khiến toàn bộ dự án phải dừng thi công, dở dang từ năm 2012, hiện đã xuống cấp nghiêm trọng.

Trả lời HĐXX chiều 28/8, đại diện theo ủy quyền của CTCP Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) cho biết, HEERIM-PVC là công ty liên kết của PVC. Trước đây, HEERIM-PVC có trụ sở tại tầng 4 tòa nhà CEO (đường Phạm Hùng, Hà Nội). Tuy nhiên, vị đại diện này cho hay, hiện công ty HEERIM-PVC chuyển đi đâu nên không nắm rõ..

Khi được hỏi về tính hiệu quả của phần vốn góp của PVC tại HEERIM-PVC, Giám đốc của HEERIM-PVC cũng là đại diện phần vốn góp của PVC tại công ty  cho biết: “Giữa công ty này và PVC là hai pháp nhân khác nhau nên chưa thể khẳng định phần vốn góp này là hiệu quả hay không hiệu quả”.

Ngoài HEERIM-PVC, Tổng CTCP Xây lắp Dầu khí dưới thời Trịnh Xuân Thanh còn góp 2,5 tỷ đồng để nắm giữ 15,67% vốn cổ phần tại PVC.KBC, đồng thời cử người đại diện phần vốn tại công ty liên kết này.

Đại diện theo ủy quyền của PVC tại tòa cho biết, đối với Hợp đồng gói thầu “Lập dự án đầu tư, thiết kế, cung cấp thiết bị và thi công xây lắp Khu nhà ở cho cán bộ công nhân viên” của PVTex, PVC “không có liên quan”.

Đại diện PVC lý giải, “chúng tôi không có bất cứ văn bản nào về việc PVC cho phép thực hiện việc này. Những báo cáo trước đó là bằng miệng”.

PVTEX được thành lập sau thỏa thuận hợp tác giữa Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Dệt may Việt Nam (PVTex). Theo Luật sư Hoàng Văn Dũng (luật sư đại diện theo ủy quyền của PVN), PVN có ban hành Nghị quyết của HĐQT yêu cầu các đơn vị thành viên sử dụng dịch vụ của nhau. Khi PVTEX triển khai dự án, HĐQT PVN không can thiệp vào việc này. PVN chỉ đồng ý về mặt chủ trương chỉ định thầu chứ không chỉ định PVC.KBC.

Ông Dũng cho rằng những người đại diện phần vốn góp của PVN tại PVTEX phải có trách nhiệm trong việc này. Nếu các cá nhân có hành vi xâm phạm đến quyền lợi của PVN, mong HĐXX xem xét xử lý trách nhiệm.

Luật sư Dũng cũng khẳng định PVC.KBC và HEERIM-PVC không phải là công ty con của PVN do PVN không trực tiếp rót vốn vào hai pháp nhân này. Tập đoàn cũng không phải là đơn vị trực tiếp đứng ra cho vay đối với các đơn vị thành viên.

Dự án này có vay một phần vốn của PVN, nhưng không vay trực tiếp mà vay ủy thác từ Tổng CTCP Tài chính Dầu khí (PVFC). PVN ủy thác và PVFC phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước PVN trong việc quản lý khoản vay này.

Theo hợp đồng số 14 ký kết giữa PVTex và PVC.KBC, giai đoạn 1 của dự án có giá trị 101 tỷ đồng, PVC.KBC được tạm ứng 1 lần và không quá 15% tổng giá trị hợp đồng.

Tuy nhiên, thực tế PVC.KBC đã tạm ứng 3 lần với tổng số tiền 20 tỷ đồng. Bị cáo Vũ Phương Nam, cựu Kế toán trưởng PVTex thừa nhận việc tạm ứng vượt mức quy định là sai so với quy định của hợp đồng và quy định tại Nghị định 43.

Cũng theo bị cáo Nam, sau nhiều lần góp vốn, PVTex đã chi 15,3 tỷ đồng để sở hữu 51% cổ phần tại PVC.KBC. Tính đến nay PVTex chưa nhận được một đồng cổ tức từ khoản đầu tư tài chính này.

Sáng 29/8, phiên tòa sẽ tiếp tục./.