(kontumtv.vn) – Làng kháng chiến Xốp Dùi thuộc xã Xốp, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum. Làng nằm cách trung tâm huyện khoảng 40km. Xốp Dùi là mô hình làng kháng chiến được hình thành sớm nhất ở Tây Nguyên nói chung, Kon Tum nói riêng.

Năm 1936-1939, dưới ảnh hưởng của phong trào “Nước Xu”, người dân trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã có nhiều hoạt động tự phát chống Pháp và đánh Pháp. Tháng 7 năm 1946, Xứ ủy Trung kỳ quyết định thành lập đội vũ trang công tác, phái lên xây dựng cơ sở ở Tây Nguyên. Tại Kon Tum có hai đội, Ban cán sự tỉnh Kon Tum và huyện Đăk Glei lấy làng Xốp Dùi làm trung tâm chỉ huy, xây dựng xã Xốp thành xã kháng chiến kiểu mẫu toàn vùng. Thời điểm đó, làng kháng chiến Xốp Dùi có 80 hộ với 200 nhân khẩu dân tộc Xơ Đăng.

Được sự chỉ đạo của huyện và bộ đội địa phương, ông A Met cùng một số người vận động nhân dân rào làng bố phòng, trong một tháng công việc hoàn chỉnh, đường ra vào công phu, bí mật. Vũ khí chủ yếu là tên ná, chông, bẫy đá và một số súng kíp, lựu đạn do bộ đội Nam tiến để lại.

Năm 1946, được tin xã Xốp bố phòng, thực dân Pháp đưa một toán lính đến càn quét, vào tới đầu làng Xốp Dùi, chúng đã sập hầm chông và trúng cung tên chết, quá hoảng sợ chúng phải rút lui.

Tháng 10 năm 1949, thực dân Pháp lại tổ chức một cuộc càn quét vào xã Xốp, được tin, huyện Đăk Glei cử cán bộ về phối hợp với xã chống càn quét. Tháng 1 năm 1950, thực dân Pháp tiếp tục đưa 2 trung đội lính tấn công làng Xốp Dùi. Ngoài việc tấn công, chúng tìm mọi cách mua chuộc, dụ dỗ hòng lung lay ý chí đánh giặc của nhân dân làng Xốp Dùi, nhưng tất cả đều bị thất bại.

Làng kháng chiến Xốp Dùi gắn với tên tuổi của những anh hùng như đồng chí Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Chiến, Lê Nho Trì, Lữ Đình Nây, Ba Neo, A Ring, A Điêng, A Mét…

Trải qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Xốp Dùi trở thành một hình mẫu trong phong trào đấu tranh giữ làng của đồng bào các dân tộc Kon Tum nói riêng và Tây Nguyên nói chung. Để ghi nhận công lao, thành tích kháng chiến của nhân dân làng Xốp Dùi, cũng như để bảo tồn và phát huy những giá trị lịch sử văn hóa, ngày 20/8/2015, UBND tỉnh Kon Tum ra quyết định công nhận di tích làng kháng chiến Xóp Dùi là di tích lịch sử cấp tỉnh./.

Linh Thủy – Duy Vĩ