(kontumtv.vn) – Cùng với phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội, nâng cao đời sống cho người dân, thành phố Kon Tum cũng nỗ lực xây dựng hình ảnh một đô thị xanh. Qua quá trình đầu tư, thành phố đã có nhiều tuyến đường xanh, điểm xanh và công viên rất xanh. Tuy nhiên,vẫn còn một khoảng cách khá xa để thành phố có thể đạt được tỉ lệ về mật độ cây xanh trên đầu người theo đúng tiêu chuẩn Việt Nam.

Nắm bắt được vai trò của cây xanh trong kiến trúc và hệ sinh thái của đô thị, những năm qua, dưới sự chỉ đạo của UBND thành phố Kon Tum, Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Kon Tum không ngừng nỗ lực phủ xanh đô thị. Với kinh phí đầu tư trên 3 tỷ đồng, từ năm 2010 đến nay Công ty đã phủ xanh trên 70 tuyến phố trong 6 phường nội thị. Sự nỗ lực này đã nâng đáng kể diện tích cây xanh trên đầu người tại thành phố. Theo thống kê từ Sở Xây dựng Kon Tum, năm 2009, diện tích này là 0,7m2 cây xanh trên người, đến nay con số này là hơn 1,2m2 trên người. Bên cạnh đó, sự có mặt của cây xanh đã góp phần không nhỏ trong việc tạo dựng kiến trúc, mỹ quan đô thị thành phố. Nhiều tuyến phố với cây, hoa đẹp, tạo được dấu ấn như đường Trần Phú với hàng phượng vĩ, đường Nguyễn Sinh Sắc với muồng hoa đào, đường Lê Hồng Phong với muồng hoàng yến… Ông Nguyễn Đình Chương, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Kon Tum nói: “Theo kế hoạch UBND thành phố và sự bố trí vốn hàng năm, Công ty sẽ bố trí trồng cây xanh ở những đoạn đường đã được xây dựng, có vỉa hè đã được quy hoạch, với những loại cây trồng phù hợp”.

Tuy nhiên, cùng với những nỗ lực đã đạt được, không thể phủ nhận, việc phát triển cây xanh trên các tuyến đường của thành phố vẫn còn nhiều bất cập. Ngay tại các tuyến phố lớn như Phan Đình Phùng, Trần Hưng Đạo, Phan Chu Trinh…có nhiều loại cây phượng, bằng lăng, xà cừ, viết…được trồng trên cùng  tuyến phố, tốc độ phát triển của cây không đồng đều dẫn đến tình trạng lộn xộn. Bên cạnh đó, thành phố vẫn còn gần 80 tuyến đường chưa được phủ xanh. Đó là các đường xa trung tâm thành phố, các đường nhỏ khu vực nội thị. Tại các đường này, để có bóng mát, người dân tự trồng cây ăn quả thay vì cây trồng đường phố. Mỗi nhà một cây, một ý thích, do đó chỉ một đoạn đường ngắn nhưng có đến năm, sáu loại cây ăn quả khác nhau như: Dừa, xoài, nhãn… chen lấn nhau trên vỉa hè, khiến mật độ che bóng của từng con đường không đều, gây mất mỹ quan đường phố. Ông Tạ Văn Sỹ,  Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Kon Tum nhìn nhận: “Chuyện cây xanh đô thị là điều mong ước bà con, nhân dân ai cũng muốn, cũng thích và đó là điều nên làm, phải làm và cần làm. Nhưng không chỉ đặt xuống đó cái cây là được, mà phải tính đến năm bảy chục năm sau, cả trăm năm sau, nó mang tính đặc thù, đặc hữu gì của đô thị Kon Tum mà du khách đi ngang qua đây, mỗi lần nhớ đến Kon Tum là nhớ đến cái đặc thù, đặc hữu đó”.

Cây xanh đường phố phải đảm bảo những yêu cầu: Cây sống lâu năm nhưng không gãy đổ vì mưa bão, bộ rễ phải bền vững nhưng không được phá vỡ vỉa hè, công trình ngầm. Cây xanh tươi, ít rụng lá, nhiều hoa sắc màu rực rỡ, có hương thơm nhưng không nồng, độc, có trái nhưng không cứng, không lớn, rơi xuống đường không gây ra tai nạn; lá nhiều, có thể che nắng, che bụi, tạo thành cảnh quan đẹp cho thành phố. Dựa vào những tiêu chí đó có thể khẳng định, việc trồng cây xanh đô thị tại thành phố Kon Tum còn nhiều bất cập, việc lựa chọn giống cây trồng trên từng tuyến đường chưa phù hợp. Có thể kể đến như tuyến phố Trần Phú, Bà Triệu hàng loạt phượng vĩ và xà cừ được trồng gây hư hại nghiêm trọng đến vỉa hè. Không chỉ thế, những cây trồng độc hại hoặc phát tán nhanh, gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái như sò cam, trúc anh đào cũng được đưa vào trồng tại các đường Ngô Tiến Dũng, Triệu Việt Vương, Nguyễn Văn Trỗi…Còn tại đường Nguyễn Sinh Sắc, cây muồng anh đào được đưa vào trồng cách đây không lâu, tán cây rộng, hoa đẹp nhưng lại có quá nhiều sâu bệnh, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Trước đây, giải quyết những vướng mắc trong việc trồng cây xanh đô thị, từ phía Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Kon Tum cho rằng, sẽ không phát triển những cây trồng ảnh hưởng đến hệ sinh thái, nhưng sẽ không chặt bỏ số cây đã trồng. Trên thực tế, năm 2007 Công ty đã phải tiến hành chặt bỏ hàng loạt cây hoa sữa trên đường Nguyễn Huệ, Phan Chu Trinh, Phan Đình Phùng, tổng chi phí cho việc chặt bỏ và trồng mới trên những tuyến đường này lên tới 198.000.000đ. Việc chặt bỏ này là điều cần thiết để đảm bảo sức khoẻ cho người dân, nhưng mặt trái nó cũng làm giảm số cây lâu năm vốn còn rất ít trên đường phố Kon Tum.Ông Nguyễn Đình Chương cho biết: “Đối với cây xanh dễ phát sinh sâu bệnh và phát tán, công ty sẽ hạn chế trồng và không trồng vào những tuyến đường nhiều khu dân cư, tập trung trồng chủ yếu những loại cây tạo được bóng mát, bền vững với gió bão, ít sâu bệnh và chịu được thời tiết như dầu rái, sao đen, cây sanh, sến…Một số tuyến đường cây xanh nhiều sâu bệnh, Công ty  đã tích cực phun thuốc phòng ngừa để hạn chế”.

Nguyên nhân dẫn đến những vướng mắc trong cây trồng đô thị tại thành phố Kon Tum là do chưa có quy hoạch phát triển cây xanh. Đến nay, việc trồng cây xanh vẫn hoàn toàn phụ thuộc vào việc làm đường. Đường chưa được mở, chưa có vỉa hè, không thể trồng cây. Không chỉ bị động trong lên kế hoạch mà cả giống cây trồng cũng phải nhập từ địa phương khác. Điều đó khiến cho cây xanh đô thị Kon Tum mặc một chiếc áo không giống như rất nhiều đô thị khác trên cả nước. Nên chăng, đã đến lúc tạo thêm những dấu ấn riêng biệt cho thành phố Kon Tum bằng những loại cây trồng khác thích hợp với đô thị trong xu hướng hiện nay.

 Linh Thủy – Khắc Phố