Ngày 8/4, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter gặp người đồng cấp Nhật Bản Gen Nakatani và Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida để thảo luận các biện pháp tăng cường nỗ lực song phương nhằm điều chỉnh chính sách hợp tác quốc phòng giữa 2 nước.

Chuyến thăm đầu tiên ông Carter đến Nhật Bản trên cương vị tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dường như để khẳng định, Mỹ không lơ là châu Á dù đang phải giải quyết rất nhiều vấn đề ở Trung Đông, Bắc Phi và Đông Âu.

Tại cuộc họp báo chung sáng 8/4, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản và Mỹ đã nhất trí về một số vấn đề đề liên quan đến khu vực châu Á – Thái Bình Dương, trong đó có lập trường của Mỹ về những tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và Nhật Bản trên biển Hoa Đông.

Mỹ tái khẳng định lập trường phản đối bất cứ sự thay đổi nào đối với hiện trạng của cán cân quyền lực trên biển Hoa Đông.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter nêu rõ, Mỹ phản đối mạnh mẽ “bất cứ hành động đơn phương nào ảnh hưởng đến quyền kiểm soát hành chính của Nhật Bản đối với quần đảo Senkaku”, tức Điếu Ngư theo cách gọi của Trung Quốc.

“Chúng tôi thường không đưa ra lập trường đối với bất kỳ tranh chấp lãnh thổ nào nhưng chúng tôi đưa ra những lập trường mạnh mẽ để phản đối việc quân sự hóa những tranh chấp đó”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói.

Trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Fumio Kishida, ông Carter đã đánh giá rất cao những nỗ lực của chính phủ Nhật Bản nhằm hợp tác với Mỹ trong bối cảnh 2 bên “phải tiếp tục hiện đại hóa năng lực cũng như tham vọng để đóng góp cho hòa bình và an ninh khu vực”.

Chuyến thăm Nhật Bản của ông Carter lần này diễn ra vào đúng thời điểm Mỹ và Nhật Bản lần đầu tiên cập nhật hướng dẫn hợp tác quốc phòng từ năm 1997. Lần này, 2 bên dự kiến sẽ mở rộng tương tác theo định hướng của Thủ tướng Shinzo Abe nhằm giảm bớt những hạn chế đối với bản Hiến pháp hòa bình của Nhật Bản. Mỹ hoan nghênh việc Nhật Bản tăng cường vài trò về mặt quân sự trong khu vực bởi Washington muốn thúc đẩy các đồng minh của mình ở châu Á, trong đó có cả Australia, hình thành những đối trọng với sự trỗi dậy ngày càng mạnh mẽ của Trung Quốc.

Mỹ và Nhật Bản dự kiến công bố hướng dẫn hợp tác quốc phòng mới vào cuối tháng này, trước khi Thủ tướng Abe gặp Tổng thống Barack Obama tại hội nghị thượng đỉnh song phương ở Washington vào ngày 28/4.

Tối 8/4, ông Carter dự kiến gặp Thủ tướng Shinzo Abe trước khi sang Hàn Quốc ngày mai. Tại Seoul, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter sẽ hội đàm với người đồng cấp nước chủ nhà Han Min Koo và hội kiến Tổng thống Park Geun Hye. Hai bên sẽ thảo luận nhiều vấn đề song phương, vấn đề hạt nhân của Triều Tiên và tăng cường mối quan hệ đồng minh Mỹ – Hàn.

Chuyến công du châu Á lần này của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ được cho là nhằm tái khẳng định mối quan hệ quốc phòng với các đồng minh và cam kết “xoay trục” sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Tổng thống Barack Obama.

Giới quan sát kỳ vọng, ông Carter sẽ thể hiện tích cực và rõ ràng chính sách xoay trục của Washington hơn người tiền nhiệm bởi hàng loạt chuyến thăm châu Á ngay sau khi nhậm chức hồi tháng 2 vừa qua.

Tháng 5 tới, ông Carter có chuyến công du tiếp theo, nhằm xây dựng và củng cố quan hệ đối tác phát triển ở Nam Á và Đông Nam Á, trong đó chuyến thăm Ấn Độ và việc tham dự Đối thoại an ninh Shangri-La thường niên ở Singapore. Ông đã nhấn mạnh rằng, đây là một cơ hội quan trọng để gắn kết với Singapore và các đối tác quan trọng khác trong khu vực Đông Nam Á./.