Xe thiết giáp của quân đội Indonesia được triển khai tới hiện trường vụ tấn công ở Jakarta. Ảnh: EPA.

3. Trước đó sáng ngày 14/1, hàng loạt vụ đánh bom và xả súng đã xảy ra tại thủ đô Jakarta của Indonesia.

Mặc dù vụ tấn công ở Jakata không gây thương vong lớn và cho thấy bọn khủng bố chưa được đào tạo chuyên nghiệp, chỉ sử dụng những vũ khí thô sơ, song rõ ràng, những phần tử cực đoan đã lấy cảm hứng từ Tổ chức khủng bố IS tại Syria và Iraq để thực hiện các vụ tấn công đơn độc. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo IS tự xưng còn tuyên bố rằng chúng đang tập hợp một liên minh quân thập tự tại khu vực Đông Nam Á.

Tổng thống Obama đọc Thông điệp Liên bang cuối cùng trên cương vị Tổng thống Mỹ. Ảnh: AFP

4. Đúng 21h đêm 12/1 giờ Mỹ, (tức 9h sáng 13/1 theo giờ Hà Nội) Tổng thống Barack Obama đã đọc Thông điệp Liên bang cuối cùng.

Trong Thông điệp Liên bang đặc biệt này, thay vì đề ra những chính sách mà chính phủ Mỹ cần phải làm theo cách thức truyền thống, Tổng thống Obama đã phác họa một bức tranh toàn cảnh mà nước Mỹ phải đối mặt trong dài hạn cũng như khẳng định các di sản của mình.

Thông điệp Liên bang cuối cùng trên cương vị Tổng thống, ông Obama tuyên bố không muốn nói về năm tới mà muốn tập trung vào năm năm, mười năm tới và xa hơn nữa, hay nói cách khác, muốn hướng tới tương lai của nước Mỹ.

Theo Tổng thống Obama, nước Mỹ đang sống trong thời đại thay đổi và thời đại này có thể mở ra cơ hội hoặc khiến bất bình đẳng gia tăng: “Chúng ta đang sống trong thời đại thay đổi khác thường, sự thay đổi đang định hình lại cách sống, cách làm việc, định hình lại hành tinh cũng như vị trí của chúng ta trên thế giới”.

Trong Thông điệp Liên bang đặc biệt này, Tổng thống Obama đã nêu ra bốn câu hỏi lớn mà nước Mỹ phải trả lời bất kể Tổng thống kế tiếp là người nào hay ai là phe kiểm soát Quốc hội sắp tới.

Thứ nhất, làm thế nào để mang lại cho mỗi người dân Mỹ sự công bằng về cơ hội và an ninh trong nền kinh tế mới.

Thứ hai, làm thế nào để công nghệ phục vụ chứ không phải chống lại chúng ta, đặc biệt là trong việc giải quyết các thách thức khẩn cấp như biến đổi khí hậu.

Thứ ba, làm thế nào để nước Mỹ an toàn và dẫn dắt thế giới mà không trở thành cảnh sát toàn cầu và cuối cùng, làm thế nào để chính trị của nước Mỹ phản ánh những điều tốt đẹp nhất chứ không phải xấu xa nhất.

Binh sĩ Philippines tại một trung tâm huấn luyện hải quân ở San Marcelino, phía Bắc Manila. Ảnh: AFP

5. Ngày 12/1, Tòa án Tối cao Philippines đã tuyên bố thỏa thuận quốc phòng đã ký giữa Mỹ và Philippines là hợp hiến, cho phép Mỹ đóng quân tại nước này.

Theo người phát ngôn Tòa án Tối cao Philippines, ông Theodore Te, quyết định được 10 trong số 15 thành viên tòa án tối cao Philippines thông qua.

Quyết định trên của tòa án Philippines được xem là sự cổ vũ cho sự tăng cường hiện diện của quân đội Mỹ tại khu vực châu Á trong thời gian tới. Giới chức Mỹ và Philippines đã ngay lập tức hoan nghênh quyết định trên của tòa án.

Sau khi Tòa án Tối cao Philippines đưa ra quyết định trên, người phát ngôn quân đội Philippines, Đại tá Restituto Padilla ngày 13/1 cho biết, Philippines đã đề xuất để Mỹ sử dụng 8 căn cứ, qua đó Washington có thể sử dụng các cơ sở này làm kho trang thiết bị và quân nhu dựa trên Thỏa thuận Tăng cường Hợp tác Quốc phòng (EDCA) giữa hai nước.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Philippines với Trung Quốc ở Biển Đông ngày càng leo thang.

Trong số 8 căn cứ nói trên có sân bay Clark từng là căn cứ của không quân nằm trên đảo Luzon và 2 cơ sở nằm trên đảo Palawan gần Biển Đông. Bên cạnh đó, Mỹ cũng đang tìm cách tiếp cận 3 hải cảng và sân bay dân sự ở Luzon.

6. Ngày 16/1, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif cho biết, các lệnh cấm vận nhằm vào Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này chính thức được dỡ bỏ trong ngày 16/1.

Phát biểu tại cuộc họp báo ở Vienna, Áo, ông Zarif nói: “Tôi cho rằng, ngày  hôm nay không chỉ quan trọng cho các hoạt động kinh tế tại Iran mà nó sẽ mở ra cơ hội rộng lớn cho Iran. Tôi nhận thấy rằng, nhiều nhà kinh doanh thế giới rất quan tâm đến việc đầu tư tại Iran, nhưng quan trọng hơn đó là thắng lợi của chính sách ngoại giao.Thỏa thuận hạt nhân chứng minh rằng thế giới có thể giải quyết các vấn đề gai góc qua con đường ngoại giao, chứ không phải bằng đe dọa và sức ép. Thông qua sự tôn trọng lẫn nhau, thông quan đàm phán, chúng ta có thể đạt được các giái pháp mà hai bên đều có thể chấp nhận được”

Phát biểu này được đưa ra sau khi các nguồn tin ngoại giao nói rằng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) nhiều khả năng sẽ đưa ra tuyên bố Iran tuân thủ các điều khoản trong Thỏa thuận hạt nhân được ký kết với Nhóm P5+1 hồi tháng 7/2015.

Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế  sẽ là cơ sở để Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Cao ủy phụ trách chính sách Đối ngoại và An ninh Liên minh châu Âu Federica Mogherini cùng tuyên bố tại Vienna rằng: Thỏa thuận có thể đi bước vào giai đoạn hiệu lực.

7. Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon ngày 15/1 đã cảnh báo rằng, việc sử dụng lương thực làm “vũ khí chiến tranh là tội ác chiến tranh” trong bối cảnh hơn 1 triệu người dân Syria bị bao vây trên chiến địa đứng trước nguy cơ thiếu ăn.

Lời cảnh báo của ông Ban Ki-moon đưa ra khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn trong nỗ lực thúc giục các bên liên quan ở Syria dỡ bỏ tình trạng bao vây ở những thị trấn có hàng trăm ngàn người bị cắt viện trợ và nhiều người đang thiếu ăn.

Ông Ban Ki-moon kêu gọi chính phủ Syria và các lực lượng nổi dậy chấm dứt bao vây trước khi diễn ra các cuộc đàm phán hòa bình dự kiến diễn ra vào ngày 25/1 ở Geneva. Thụy Sĩ như là giải pháp xây dựng niềm tin.

Theo thống kê, hiện ở Syria có 52 khu vực dân cư bị phía chính phủ hoặc phe đối lập hoặc nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng phong tỏa. Nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là Madaya, thị trấn vừa chứng kiến gần 70 người chết vì đói gây bàng hoàng dư luận.

Đoàn xe cứu trợ thứ hai do Liên Hợp Quốc bảo trợ hôm 14/1 đã đến thị trấn Madaya để cung cấp bột mì và các nhu yếu phẩm khác cho người dân. Lần gần nhất Madaya  nhận được viện trợ lương thực là hồi tháng 10/2015. Trong 3 tháng sau đó, tuyết phủ khắp cánh đồng và người dân tại đây cạn kiệt lương thực./.