Sáng 29/9, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường – Nguyễn Minh Quang đã báo cáo công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường trong phiên chất vấn tại phiên họp 31 Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Báo cáo trước Thường vụ Quốc hội và các đoàn đại biểu Quốc hội các địa phương, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho biết tình hình khiếu nại, tố cáo thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường đã giảm dần qua các năm.

Trung bình những năm gần đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận được khoảng 4.000 lượt đơn khiếu nại, tố cáo (giảm so với những năm trước 9.000-10.000 đơn mỗi năm); 98% lượng đơn thư thuộc lĩnh vực đất đai.

Khoảng 61% đơn thư gửi đến Bộ là đơn trùng do công dân gửi nhiều lần, nhiều nơi khác nhau; 80% đơn khiếu nại vượt cấp; chỉ khoảng 2% vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ.

Cán bộ Thanh tra của Bộ đã phân loại, xử lý, trả lời và hướng dẫn công dân gửi đơn đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Nhiều “điểm nóng”, vụ việc phức tạp được giải quyết, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự xã hội.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường thừa nhận do nhiều nguyên nhân, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân vẫn diễn ra gay gắt, tính chất phức tạp; vẫn còn nhiều vụ việc đông người, kéo dài nhiều năm như: khiếu nại, tố cáo của các hộ dân có đất thu hồi để thực hiện dự án Khu đô thị Thương mại – Du lịch Văn Giang (Eco Park), tỉnh Hưng Yên, dự án của Tập đoàn Vinashin (xã Lai Vu, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương), khiếu nại của các hộ dân phường Dương Nội, quận Hà Đông, TP. Hà Nội; khiếu nại, tố cáo của các hộ dân xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm, TP. Hà Nội…

Ngoài ra, có một số đối tượng xúi giục, kích động, lôi kéo người đi khiếu nại, thậm chí là có hành vi quá khích, gây rối, tập trung đông người làm mất trật tự tại trụ sở cơ quan Trung ương, đưa thông tin lên các trang tin điện tử với nội dung không đúng bản chất vụ việc, nhất là trong thời gian diễn ra các kỳ họp Quốc hội, Trung ương…

Lý giải các nguyên nhân dẫn đến khiếu nại, tố cáo của công dân trong lĩnh vực đất đai, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho rằng việc sử dụng đất thiếu ổn định do cho thuê, cho mượn, cầm cố đất, cho ở nhờ, ở đậu… Bên cạnh đó, chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai qua các thời kỳ có nhiều thay đổi bất cập, trong thời gian ngắn có nhiều văn bản được ban hành gây lúng túng trong việc tổ chức thực hiện.

Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng có nhiều bất cập, nhất là trong việc định giá đất bồi thường, giải quyết việc làm cho người có đất bị thu hồi. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo về giải quyết khiếu nại, tố cáo một số nơi còn thiếu quyết liệt, thiếu tinh thần trách nhiệm hoặc chưa quan tâm đến quyền và lợi ích chính đáng của người khiếu nại, thậm chí có động cơ không trong sáng nên giải quyết vụ việc chưa khách quan, chính xác, kịp thời.

Nhận thức của người dân về chính sách, pháp luật về khiếu nại, tố cáo nhìn chung còn nhiều hạn chế; nhiều trường hợp người dân mặc dù hiểu rõ các quy định của pháp luật, song cố tình không chấp hành; một số trường hợp bị kích động hoặc lợi dụng việc khiếu kiện để kích động khiếu nại đông người, gây sức ép đối với cơ quan Nhà nước trong khi đó việc xử lý lại không nghiêm.

Bộ trưởng cũng cho biết, thực hiện Kế hoạch số 1130/KH-TTCP ngày 10/5/2012 của Thanh tra Chính phủ về kiểm tra, rà soát giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng kéo dài, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thẩm tra, xác minh, rà soát đúng theo kế hoạch 30/30 vụ việc được giao, có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề nghị địa phương giải quyết được 29/30 vụ việc. Đến nay, Bộ và các địa phương đã giải quyết xong 17 vụ việc (đạt 61%), trong đó đã ban hành 8 thông báo chấm dứt.

“Có 7 trường hợp công dân không đồng ý với phương án thống nhất, tiếp tục khiếu nại, qua xem xét Bộ nhận thấy khiếu nại đã được giải quyết đúng pháp luật, không có tình tiết mới, một số trường hợp đã được xem xét chính sách hỗ trợ ổn định cuộc sống”, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường thông tin thêm.

Thanh tra Chính phủ về tiếp tục rà soát, giải quyết các vụ việc phức tạp, tồn đọng, Bộ đã xem xét, giải quyết 49 vụ việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm giải quyết của Bộ. Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị với địa phương xem xét lại 8 vụ việc tồn đọng, kéo dài thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương; có văn bản trả lời địa phương, cơ quan có liên quan xin ý kiến giải quyết 25 vụ việc khiếu nại, tranh chấp đất đai.

“Bộ đã giải quyết cơ bản vụ việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ và rà soát, thống nhất giải quyết 29/30 vụ việc tồn đọng, kéo dài trong 528 vụ việc. Phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của ngành, địa phương trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, đảm bảo giải quyết kịp thời, hiệu quả; hạn chế phát sinh vụ việc đông người, phức tạp mới; làm chuyển biến nhận thức, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự và chính trị xã hội”, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho biết./.