(kontumtv.vn) – Với mục tiêu đưa nước sạch tới vùng nông thôn, năm 2013, UBND tỉnh Kon Tum phê duyệt đầu tư xây dựng Dự án cấp nước sinh hoạt xã Đăk La, huyện Đăk Hà với công suất thiết kế 1.440 m³/ngày – đêm để cung cấp nước sinh hoạt cho trên 22 nghìn người dân tính đến năm 2020, gồm địa bàn thị trấn Đăk Hà và một phần số dân các xã lân cận gồm Đăk Ngọk, Đăk Mar và Hà Mòn. Trạm cấp nước sinh hoạt ở xã Đăk La, huyện Đăk Hà là công trình đầu tiên của tỉnh được đầu tư theo hướng hiện đại. Sau nhiều năm hoạt động công trình đã phát huy hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân.

Từ ngày Trạm Cấp nước sinh hoạt xã Đăk La đi vào hoạt động, gia đình bà Trần Thị Thị (thôn 7, xã Đăk La) rất vui vì không những thoát được cảnh phải đi gánh nước ở xa mà còn có nguồn nước sạch, đảm bảo để sử dụng hàng ngày. Chương trình nước sạch được đưa đến các hộ gia đình là điều mà mọi người dân ở xã Đăk La nói riêng, huyện Đăk Hà nói chung rất phấn khởi. Bởi trước đây, người dân rất vất vả, thường xuyên đi lấy nước ở các nơi khác về dùng, vì các giếng nước ở gần bị nhiễm phèn. Vào thời điểm mùa khô, nguồn nước giếng khan hiếm bà con phải đi mua nước với giá cao. Bà Trần Thị Thị chia sẻ: “Lúc trước nước ở đây khó khăn lắm, mình dùng nước giếng nó cũng không sạch sẽ, từ ngày có nước sạch dân ở đây rất phấn khởi, dùng cũng không bao nhiêu tiền mà nó đảm bảo cho sức khỏe gia đình. Tôi sống ở đây cũng hơn 50 năm rồi, lúc trước vào mùa mưa nước giếng dơ bẩn, lúc thì nước thiếu không có đủ để dùng, từ ngày có nước sạch thì dân thấy phấn khởi, chất lượng nước đảm bảo”.

Ông Lê Thanh Hải, thôn trưởng thôn 7, xã Đăk La cho biết, gia đình ông và nhiều hộ dân trong xã rất vui vì được Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch, giúp bà con cải thiện chất lượng đời sống trong nhiều năm qua. Ông Lê Thanh Hải cho biết: “Năm 2013 công trình nước sạch đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Nói chung là khi đưa công trình này về và con đánh giá là rất tốt. Thứ nhất là bà con có nước để dùng. Thứ hai nước sinh hoạt đã được xử lý. Trước đây thôn chúng tôi vào mùa hè trẻ thường mắc các bệnh ghẻ lở, hoặc rối loạn đường tiêu hóa. Từ khi có nước sạch bà con trong thôn, trẻ nhỏ bệnh về đường tiêu hóa đã chấm dứt. Nước sạch nông thôn đã mang về sự thuận lợi cho bà con vào mùa khô. Chúng tôi không phải nạo vét giếng vì khu vực này có những giếng sâu tới 16 – 17 m nhưng đến mùa khô là hết nước. Vì vậy bà con phải dùng chung hoặc phải dùng nước giọt cho nên không đảm bảo vệ sinh”.

Từ khi có nguồn nước sạch về đến từng hộ dân, chất lượng đời sống của bà con nơi đây được nâng lên, không còn phải lo lắng nguồn nước sinh hoạt hàng ngày, chuyên tâm hơn vào việc lao động sản xuất, nâng cao chất lượng đời sống.

Trạm Cấp nước sinh hoạt xã Đăk La được khánh thành, đưa vào sử dụng  tháng 4/2013, với công suất thiết kế 1.140 m³ ngày đêm, cấp nước cho 1.600 hộ dân. Đây là công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn đầu tiên của tỉnh có thu tiền sử dụng nước. Đến nay, Trạm cấp nước sinh hoạt ổn định cho 1.100 hộ dân trong xã. Chất lượng nguồn nước sau khi kiểm định đảm bảo đạt các tiêu chí theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia 02 của Bộ Y tế. So với năm 2013, đến nay số hộ sử dụng nước từ công trình đạt 1.200 hộ, gấp 2,5 lần; doanh thu tăng gấp 3 lần với hơn 500 triệu đồng/năm. Anh Trần Công Lý, Trạm trưởng Trạm cấp nước Đăk La nói: “Giai đoạn 2013 công trình mới vận hành, lúc ban đầu có 400 hộ sử dụng, trong quá trình làm việc người dân đã dần được có ý thức thấy được nguồn nước đảm bảo khi đó người dân đã lắp đặt thêm và hiện tại thì trạm cấp nước đã cấp cho 1.200 hộ, doanh thu của Trạm vào năm 2013 là 17 triệu nhưng tới thời điểm 2020 là được 45 triệu/tháng. Tôi thấy chương trình nước sạch đã mang lại hiệu quả cao, cho người dân có nguồn nước tốt”.

Anh Bùi Văn Nhi, Phụ trách công tác truyền thông Trung tâm nước sạch và VSMT nông thôn tỉnh Kon Tum cho biết: “Qua 7 năm chương trình đưa vào hoạt động so với mục tiêu và mục tiêu ban đầu gần như chúng tôi đảm bảo đáp ứng được trên 90%. Thứ nhất là đảm bảo nguồn nước sạch cho người dân và người dân đã nâng cao ý thức về vấn đề hợp vệ sinh nhằm đảm bảo vệ sức khỏe và đời sống, giảm tỷ lệ bệnh tật trên địa bàn. Đây là một xã nông thôn mới và nó đã đáp ứng được tiêu chí số 17 nông thôn mới. Vấn đề chi trả, người dân đã có ý thức chi trả dần tiền nước để nhằm chia sẻ công tác quản lý vận hành của công trình. Thời gian qua chúng tôi đã lan tỏa đến các địa phương khác và triển khai một loạt các mô hình đơn vị sự nghiệp quản lý và một số cấp nước cộng đồng nông thôn UBND xã chịu trách nhiệm quản lý. Bước đầu đã có thu phí sử dụng nước nhằm đảm bảo công tác quản lý và khai thác công trình có hiệu quả”.

Đây là Mô hình thí điểm có thu phí sử dụng nước để đáp ứng những chi phí cơ bản của công tác quản lý, vận hành, chi phí còn lại do ngân sách tỉnh cấp bù. Mục tiêu của công trình không nhằm mục đích kinh doanh, lợi nhuận mà là phục vụ nhu cầu nước sạch, đảm bảo sức khỏe và đời sống của người dân vùng hưởng lợi.

Năm 2019, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh huy động nguồn vốn từ Chương trình Mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn dựa trên kết quả thuộc vốn vay Ngân hàng Thế giới khoảng 02 tỷ đồng để đầu tư mở rộng mạng lưới cấp cho gần 300 hộ dân thôn 9, xã Đăk La.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của công trình trong thời gian tới, Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh sẽ tập trung vào công tác chỉ đạo vận hành, bảo dưỡng theo đúng quy trình công nghệ nhằm đáp ứng nhu cầu và chất lượng nước sạch của người dân vùng hưởng lợi. Đồng thời thường xuyên kiểm tra mạng lưới đường ống, kịp thời phát hiện khắc phục sự cố, hư hỏng nhằm hạn chế tỷ lệ thất thoát nước; tích cực phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao hiệu quả sử dụng.

Hoàng Lợi – Thanh Thái